Op 24 mei jongstleden werd in Londen officieel de Elizabeth Line geopend. Het betreft de nieuwe metroverbinding tussen Shenfield en Abbeywood in het oosten en Maidenhead en Heathrow Airport in het westen. Kosten: 18 miljard Britse pond (21 miljard euro; de NoordZuidlijn kostte 3 miljard euro). Wat in de volksmond inmiddels al de ‘Lizz Line’ genoemd wordt, stond ooit bekend als Crossrail. De plannen voor Crossrail – een nieuwe oost-westverbinding dwars door Groot-Londen – dateren al van 1989, maar werden telkens uitgesteld. Pas na 2000 kwam er op rijksniveau financiële ruimte, waarna het nog tot 2008 duurde voordat tot de aanleg werd besloten. (Dat Londen op dat moment juist het bid gewonnen had voor het organiseren van de Olympische Spelen in 2012 heeft daarbij zeker geholpen.) De Elizabeth Line betekent 21 kilometer nieuwe tunnelbuizen tussen Paddington en Stratford in het hart van de metropool, twee nieuwe tunnels in het westen en het oosten, acht nieuwe ondergrondse stations, vernieuwing en aanpassing van negentig kilometer bestaand spoor plus nog eens 28 stationsvernieuwingen. In 2009 begonnen de werken. In 2018 had de klus geklaard moeten zijn. Het is nu vier jaar later, maar het is gelukt want inmiddels rijden de verlengde treinen, zij het dat het lange traject nog in drie delen is gesplitst. Volgend jaar zullen ze over de volledige afstand gaan rijden.
Crossrail is het allergrootste infrastructuurproject van Groot-Londen ever. Het verbindt oost met west, waarbij het nu in beide richtingen niet meer dan 45 minuten kost om vanuit het hart van de metropool de uiterste randen te bereiken. West End, City en Canary Wharf liggen alle aan de lijn. Ook wie op een van de vliegvelden rond Londen landt, zal gebruik maken van de Lizz Line, die alle congestie in het centrum in één klap moet oplossen. Parijs keek er indertijd met jaloerse ogen naar en besloot onder president Sarkozy tot een soortgelijke mega-investering in het Parijse grootstedelijke openbaar vervoer. In Nederland bleef het bij 9,7 km NoordZuidlijn in de Noordvleugel en aanleg van lightrail in de Zuidvleugel op het tracé van twee voormalige spoorlijnen. O ja, wat de financiering betreft is er ook nieuws: de regio betaalt op last van Westminster bijna de helft van alle kosten en slaat die rekening de komende dertig jaar om over alle vastgoedeigenaren rond de vele stations. Sinds 2009 is er de Business Rate Supplement (BRS): een extra belasting over vastgoedwaardes boven de 55.000 pond in heel Londen. Daarmee wordt op termijn 4.1 miljard pond uit de markt opgehaald. Free rider-gedrag is uitgesloten. Daarnaast draagt Transport for London bij, waardoor ook de gebruikers worden aangeslagen. Inmiddels liggen plannen gereed voor Crossrail 2: een even ambitieuze regionale metroverbinding, nu van zuidwest naar noordoost. Kosten: 29 miljard pond.
Geef een reactie