In The Economist van 11 december 2021 trof ik een mooie special report over Japan. Daarin is ook een artikel opgenomen over Tokio, met 37 miljoen inwoners de grootste stad op aarde. Hoe kan het dat het immense Tokio behoort tot de leefbaarste steden? Die vraag staat centraal in ‘The Big City’. Antwoord: mess is more. Chaos in grote steden is georganiseerde chaos, want complexiteit kent wel degelijk regels, maar die worden op het allerlaagste niveau bepaald. Bestemmingsplannen in Japan laten erg veel toe, er wordt door planners weinig voorgeschreven. De stad kan vrijuit groeien, dat gaat organisch. Van een woningcrisis is geen sprake. Ook doet Tokio het in de pandemie gewoon beter dan alle andere steden. De vijftien-minutenstad is daar al decennia een feit. En nog steeds groeit Tokio, al veroudert de bevolking en krimpen de buitengebieden. Mensen trekken massaal naar het centrum, dat steeds verder verdicht. Er zijn planners die de randen van Tokio proberen nieuw leven in te blazen; slechts een enkele keer zal dit lukken. En over niet al te lange tijd zal ook de bevolking van Tokio als geheel gaan krimpen. Ook dat is een organisch proces. Aldus The Economist.
Volgens het Britse zakenblad is de planologische ontwikkeling van Tokio een lichtend voorbeeld voor de rest van de wereld. Arm, relatief klein en gevaarlijk was de stad in de decennia volgend op de Tweede Wereldoorlog, rijk, veilig, groot en leefbaar is ze in het begin van de eenentwintigste eeuw. Toekomstige bevolkingsgroei zal zich hoofdzakelijk afspelen in megasteden. Daarvan bestaan er nu wereldwijd 33. In 2030 zullen het er al 43 zijn. Gewoon een kwestie van de lessen van Jane Jacobs ter harte nemen, zoals beschreven in ‘Death and Life of Great American Cities’ (1961). Volgens The Economist was haar kritiek op de modernistische planners terecht. En inderdaad, Jacobs zou in haar latere boeken meermaals aan Tokio refereren. Wat Amerikaanse planners pertinent fout deden, dat deed men in Japan juist goed. Wie dat wil kan haar leven en denken nalezen in mijn nieuwste boek, ‘Er was eens een stad’ (uitgeverij Pluim, Amsterdam 2021). Hoofdstuk 6 gaat over Jane Jacobs en hoe zij ervaringskennis van burgers aan de basis legt van grootstedelijke planning. Gewoon een andere manier van plannen.
Geef een reactie