Gehoord tijdens diner met Michael Schwarze-Rodrian op 4 juni 2008:
Sinds twee jaar noemt het Ruhrgebied zichzelf Metropole Ruhr. De poging om het Ruhrgebied neer te zetten als Europese metropool is niet alleen het gevolg van een Duitse wet die negen metropolen definieert, maar ook een verlate reactie op het succes van de Internationale Bau Austellung (IBA) Emscherpark. Van 1989 tot 1999 werd daar, langs de oevers van de Emscher, een geweldig regionaal park aangelegd waarbij elf grote steden en vele tientallen kleinere steden en dorpen onderling werden verbonden en waarbij reusachtige industriële artefacten tot park, kunstwerk of cultuurtempel werden getransformeerd. Een indrukwekkend staaltje landschapsbouw en cultuurcreatie. Destijds was het iets ongekends (ook voor Nederland dat met zijn tijdgenoot de Vierde Nota Ruimtelijke Ordening iets soortgelijks probeerde te doen) en alleen te verklaren uit de diepe ellende waarin de steden in het Ruhrgebied waren gestort na het abrupte sluiten van de mijnen. De opgave destijds was om van het industriële restant een moderne diensteneconomie te maken. Het Ruhrgebied moest iets bijzonders doen om dat teweeg te brengen.
Op 5 juni sprak de Duitse landschapsarchitect Michael Schwarze-Rodrian over IBA Emscherpark en wat daarna gebeurde tijdens de drukbezochte Kennisdag van de ruimtelijke sector van Amsterdam. De avond tevoren had hij hetzelfde verhaal in veel kleiner gezelschap aan tafel verteld, maar toen vanuit een geheel andere invalshoek, namelijk een heel persoonlijke. IBA Emscherpark, zei hij, was niet mogelijk geweest zonder de figuur van Karl Ganser. Het moment van de start – 1989 – paste namelijk wonderwel in de carrière van Ganser, die op dat moment 10 jaar bureaucratische ervaring in het Ruhrgebied achter de rug had (en nog eens 10 jaar Bundeservaring in Bonn) en die toe was aan een grote uitdaging. De nieuwe minister van Ruimtelijke Ordening van de deelstaat, Tüpker, had Ganser en zijn grote kwaliteiten in de smiezen gehad en hem uit het apparaat gelicht, een zak met geld gegeven en hem gevraagd naar geheel eigen inzichten een proces te starten dat tot een heropleving van de stedelijke regio zou leiden. Ganser, die iedereen in het Rurhgebied kende, wist op dat moment precies wat hij moest doen en aarzelde geen seconde. Gedekt door de president van de deelstaat Nordrhein Westfalen, Johannes Rau (de latere Bundespräsident), dus gedurende meer dan acht jaar sociaal-democratisch bewind, kon hij zijn IBA ontwikkelen en ten uitvoer brengen. Tot hij door de machtswisseling (SPD maakte plaats voor CDU) eind jaren negentig onder vuur kwam te liggen, niet in de laatste plaats door zijn arrogante, betweterige gedrag.
Ook van deze man willen wij graag een biografie. Een biografie die tevens nieuw licht werpt op de ontwikkeling van een bijzondere Europese metropool.
Geef een reactie