Gelezen in NRC Handelsblad van 20 januari 2016:
Onlangs overleed op 91-jarige leeftijd de Nederlandse stedenbouwkundige Niek de Boer. De Boer was een talent, een fenomeen. Zijn doorbraak beleefde hij al jonge leeftijd met zijn vroege werk in Emmen, Drenthe, waar hij in 1955 direct na zijn afstuderen de taak kreeg om de nieuwe industriestad op de Hondsrug te ontwerpen. Hij begon er in de buitendorpen met hele kleine fraaie uitbreidingsplannetjes. Daarna ontwierp hij, samen met André de Jong, de stad. Na tien jaar verliet hij het Noorden om te gaan werken als directeur bij de provinciaal planologische dienst van Zuid-Holland. Kort daarop werd hij hoogleraar stedenbouwkundig ontwerpen aan de Technische Universiteit Delft. Daar zou hij tot aan zijn pensioen blijven. In Emmen ontwierp hij eerst de woonbuurt aan de Valtherzandweg in Emmermeer, daarna de woonwijk Angelslo en ten slotte, in eerste aanleg, Emmerhout. Het woonerf maakte hem op slag beroemd, maar fundamenteler was zijn ontwerp van de stad als geheel. De Emmer Es wilde hij sparen, de Emmer Dennen gedeeltelijk bebouwen, het nieuwe winkelcentrum De Weijert moest autovrij, tussen centrum en woonwijken dacht hij zich alle openbare voorzieningen als scholen, sportcomplexen en zwembad, maar niet het theater. De Muzeval wilde hij juist in het historische centrum. En de Hondsrugweg had wat hem betreft veel westelijker gemoeten. In alles heeft hij achteraf gelijk gekregen. Als hij in Emmen was gebleven, dan waren al de fouten misschien niet gemaakt.
Niek de Boer zocht ik eind jaren zeventig op in Den Haag. Aan het werkblad vertelde hij me hoe hij in Emmen eigenhandig de lantaarnpalen weer uit de grond had getrokken toen hij merkte dat ze verkeerd waren geplaatst. Jeugdig elan. Ik smulde ervan. Hij nam me mee op een wandeling door de buurt en liet me woningen van Duiker zien. Hij bewonderde Kopenhagen. Midden jaren tachtig zocht ik hem weer op, maar toen woonde hij al aan de Keizersgracht in Amsterdam in een pand dicht bij de Westertoren. We hadden het over zijn ontwerp voor het nooit gebouwde dorp Larsen in Flevoland (1963). De Boer was een gepassioneerde ontwerper. Naast zijn uitspraken over Emmen en wat daar was misgegaan, staat me vooral zijn latere boek ‘De Randstad bestaat niet’ (1996) nog voor de geest. Met de strekking was ik het hartgrondig eens. De Randstad is een geloofsartikel. Vooral de opmerking dat Amsterdam wakker moet worden en eindelijk zijn verantwoordelijkheid moet nemen herinner ik me nog goed. Als Amsterdam het niet doet, gebeurt het niet. Dan blijven we met die zogenaamde netwerkstad in het westen zitten die maar geen stad wil worden. We zullen Niek de Boer node missen.
Geef een reactie