Gelezen in ‘Reis naar het einde van de nacht’ (1952) van Louis-Ferdinand Céline:
"Je leest toch niet alleen studieboeken, hè?" riep Max door de telefoon. Nee, ik lees op dit moment Céline. "Oh, dan heb ik niets gezegd", klonk het geschrokken. Céline doet me denken aan Voltaire. ‘Reis naar het einde van de nacht’ leest als ‘Candide, ou l’optimisme’. Geen vrolijkstemmend boek, maar wel steengoed. Bardamu is in New York. Hij is de jungle van Togo juist ontvlucht. Nu blijkt hij in een andere jungle aanbeland. Vanuit zijn hotelkamerraam kijkt hij uit op de stad of, liever, hoort hij de stadsgeluiden. "In m’n kamer knalden nog steeds, bij vlagen, dezelfde donderslagen hun echo in gruzelementen. In de eerste plaats had je ‘t geratel van de metro, ‘t was alsof ie van verre op je af sprong en elke keer als ie voorbijkwam al z’n viaducten meesleurde om er de stad mee te verbrijzelen, en daartussendoor het chaotische getoeter van voertuigen, dat helemaal van beneden af uit de straat opsteeg, en dan nog dat eentonig, gedempt rumoer van drommen mensen in beweging, weifelend, steeds bezig verder te schuifelen, dan opnieuw weifelend, en weer terugkomend. De grote mensenbrij in de stad."
"Van boven waar ik me bevond, kon je ze alles toeroepen wat je wilde. Ik heb ‘t geprobeerd. Ze hingen me de strot uit, allemaal. Overdag was ik te schijterig om ‘t ze te zeggen als ik voor ze stond, maar boven waar ik was riskeerde ik niets. Ik heb ‘Help! Help!’ naar ze geschreeuwd, alleen om te kijken of ‘t ze iets deed. ‘t Liet ze Siberisch. Ze duwden ‘t leven, de nacht en de dag voor zich uit. ‘t Leven verbergt alles voor de mensen. Midden in hun eigen lawaai horen ze niets. ‘t Interesseert ze geen sodemieter. Hoe hoger en groter de stad is, hoe minder het ze een sodemieter kan schelen."
Puur existentialisme. Ineens begreep ik waar Sartre zijn thema in ‘Le Mur’ vandaan had gehaald. Van Céline natuurlijk! Het scheelt tien jaar. En het is een andere stad: Parijs. Sartre’s hoofdpersoon gaat terug, de straat op, en schiet iemand dood. Bardamu doet het niet. Die is te schijterig.
Geef een reactie