Spinoza

Gelezen in ‘Spinoza. Biografie’ (1972) van Theun de Vries:

Vandaag valt het besluit om de Vrijstaat Amsterdam, als Amsterdamse inzending voor de Internationale Architectuurbiënnale Rotterdam 2009, op te dragen aan Baruch de Spinoza. In de biografie van Theun de Vries lees ik, kort en krachtig, waarom dat een goed idee zou zijn. In zijn Godgeleerd-Staatkundig Vertoog stelt de filosoof dat het doel van de staat is de vrijheid. Ik citeer Theun de Vries: "Zo wordt bij Spinoza de staat een creatie van zijn burgers, waarin iedereen met begrip voor de noodzaak zijn hartstochten in toom te houden, zich door denkend leven tot de hoogst bereikbare vrijheid kan verheffen."

Dit is geen utopie. Als Spinoza concreet moet worden getuigt hij van zijn liefde voor de regeringsvorm van het toenmalige Amsterdam, waaruit hij eerder ruw verstoten was: "In deze krachtige bloeiende gemeenschap, deze voortreffelijke stad, leven mensen van allerlei natiën en sekten eendrachtig bij elkaar. Men vraagt niet naar godsdienst of levensopvatting, daar zulks voor de rechter niet helpt om te zaak te doen winnen of verliezen… Niemand leed doen, ieder het zijne geven en eerbaar leven" is er het bestaansmotto. Dat is de grondslag van de ware vrijheid.’

Dat bestaansmotto moet straks ook de Vrijstaat sieren. En het programma zal in het teken staan van de burgers, van ‘denkend leven’ en het in toom houden van de hartstochten.