Gelezen in ‘Amsterdam op de helling’ (2010) van Herman de Liagre Böhl:
Eerder al schreef ik een item over het nieuwste boek van De Liagre Böhl, gewijd aan de Amsterdamse stadsvernieuwing. Ik vond het toen opvallend hoe positief de schrijver oordeelde. Ikzelf heb van de Amsterdamse stadsvernieuwingstijd een veel lagere dunk. Vandaag sprak ik Ab Oskam, oud-directeur van de Dienst Ruimtelijke Ordening van Amsterdam. Hij trad aan in 1981. Toen was de stadsvernieuwing in Amsterdam net op of over zijn hoogtepunt heen. Hij schetste me een beeld van die tijd. Het deed me denken aan de Culturele Revolutie van Mao die rond dezelfde tijd in China speelde. Het vernederen van de stedenbouwkundigen door de bureaucraten van de projectbureaus en de actievoerders in de wijken, het per definitie en op voorhand weigeren van elk ontwerp dat door de dienst was gemaakt, de onttakeling van de Afdeling Stadsontwikkeling, de opheffing van de Dienst der Publieke Werken in 1979. Oskam moest na zijn aantreden de hele dienst weer opbouwen. De meesten waren vertrokken, zij die waren gebleven hadden een ernstig trauma opgelopen. Het was allemaal vernederend geweest, verschrikkelijk.
In ‘Amsterdam op de helling’ wordt een heel ander beeld van dit tijdperk geschetst. Tegenstellingen tussen de diensten overheersten, zo luidt het. "Vooral de tegenstelling tussen het grootstedelijk denken van SO en de buurtgerichte visie van Volkshuisvesting bemoeilijkte de werkzaamheden. Bovendien ontbrak het de projectgroepen aan een mandaat om zelfstandig beslissingen te nemen." Even verderop wordt klakkeloos Frans van de Ven van de PPR geciteerd toen deze in een nota uit 1972 beweerde dat de structuur van de stad pas ontstaat wanneer mensen daarover met elkaar en met de overheid gaan praten. De Liagre Böhl: “Tot zo’n benadering van onderop was SO pertinent niet in staat.” Ineens wordt me duidelijk dat hier wel heel eenzijdig over de stadsvernieuwing wordt geschreven, alsof Mao nog steeds regeert. Ook besef ik pas goed dat de antistemming anno 2010 (weg met de overheid!) in Nederland al een aanvang neemt in de jaren zeventig van de vorige eeuw. Het wordt tijd voor een nieuw, groot boek. Een echte aanklacht. Een aanklacht tegen de wrede, onmenselijke stadsvernieuwing.
Geef een reactie