Gelezen in de Groene Amsterdammer van 16 september 2010:
Niet alleen de Financial Times besteedt aandacht aan de steden, ook de Groene Amsterdammer doet nu een duit in het zakje. Deze week publiceerde het weekblad een artikel van Parag Khanna (1977), senior research fellow van de New America Foundation. Het is een enigszins gezwollen verhaal over de snel toenemende macht van steden in de wereld. De titel luidt ‘’Het tijdperk der naties is afgelopen’. Slecht nieuws dus voor het nieuwe rechtse kabinet. De redactie van het blad moet het met plezier hebben afgedrukt. In de Nederlandse context zal het echter weinig impact hebben, dunkt me. Het artikel schetst de snelle opkomst van megasteden in de wereld en de macht die ze veroveren in de Perzische Golf, in China, in India, in Afrika. “Wat er gebeurt in onze steden is, simpel gezegd, een stuk belangrijker dan wat er ergens anders gebeurt. Steden zijn de experimenteerlaboratoria van de wereld en derhalve een metafoor van een onzekere tijd.” In Nederland denkt men dan al snel dat dat geen gevolgen voor haar zal hebben en dat het op haar niet van toepassing is. “Geen land kan overleven zonder ten minste één bloeiende stedelijke pijler (…), maar het is ook een feit dat door globalisering grote steden zich kunnen losmaken van hun thuisland, wat wel wordt bewezen door de enorme en potentieel gevaarlijke welvaartskloof tussen de stad en het platteland in tweedewereldlanden als Brazilië, China, India en Turkije.” Ook deze waarschuwing zal de gemiddelde Nederlandse politicus naast zich neerleggen, overtuigd als hij is van de effecten van ‘’verdelende rechtvaardigheid’’: welvaart die wordt opgebouwd in de grote steden wordt hier nog altijd netjes afgeroomd. Hierdoor hebben wij geen grote steden.
Nieuw in het artikel is het inzicht dat de Verenigde Naties hun beste tijd hebben gehad. Er moet iets anders komen nu onze wereldorde meer wordt gebouwd op steden en hun economieën dan op naties. “Er zou een ander model kunnen worden gebouwd op de reputatie van het veel minder rigide World Economic Forum van Davos, dat alle mensen bij elkaar brengt die iets betekenen,” waaronder burgemeesters. Elders in het artikel geeft Kanna een mooi voorbeeld. Bill Clinton bracht tijdens zijn presidentschap veertig burgemeesters van belangrijke steden bij elkaar om een netwerk op te zetten om zo goed mogelijk de uitstoot van broeikasgassen te verminderen.” Het is de buitengewoon succesvolle C40 geworden. Twee Nederlandse steden doen er aan mee: Amsterdam en Rotterdam. Met die bloeiende stedelijke pijler in ons kleine landje zit het dus nog wel goed. Binnenkort verschijnt een boek van Khanna, ‘How to Run the World.’ We zullen zien.
Gelezen in ‘’The Great Reset’’ (2010) van Richard Florida:
Niet dat het suburbane leven een illusie is die zal opdrogen. Dat gelooft de Amerikaans-Canadese econoom Richard Florida zeker niet. Weinigen zullen hun comfortabele twee-onder-een-kapper met SUV in de garage opgeven en terugkeren naar de stad. “It’s a mistake to consider suburbanization a backward step and impugn it wholesale, with the catchall slur of ‘sprawl’, and to see only more compact, urban-style back-to-the-city development as a path of the future.” Wel beginnen de voormalige voorsteden te verdichten en, naast overwegend wonen, nieuwe functies aan te trekken. Bewoners van deze dun bevolkte gebieden beginnen ook stedelijk gedrag te vertonen: ze gaan uit eten, pakken een bioscoop, bezoeken trendy plekken, rijden minder auto. Ze worden min of meer onderdeel van de kernstad. De bewoning van de suburbs gaat ook niet meer ten koste van de kernsteden, maar vormt een aanvulling op het grootstedelijke leven voor nieuwe groepen die zich aangetrokken voelen tot de grote stad. Zo ontstaat een nieuw patroon van urbanisatie, van reusachtige stedelijke megaregio’s die vaak landsgrenzen overschrijden. Deze megaregio’s zuigen het omringende land met zijn plattelandskernen leeg; ergens midden in deze megaregio’s vormen zich nieuwe, krachtige centra: dit zijn de ‘’hub cities’’. Deze steden groeien gemiddeld sneller dan de andere steden, de huizenprijzen zijn er gemiddeld hoger, hoger zelfs dan in de rijke voorsteden. Dus terwijl in het zuiden van de Verenigde Staten in veel steden leegstand ontstaat en mensen beginnen weg te trekken, groeien in het westen en noordoosten de productieve megaregio’s, met steden als New York, Boston, San Francisco en Washington DC als de krachtige hub cities.
Florida ziet hetzelfde patroon in Europa. Vooral in het noordwesten van Europa vormen zich krachtige megaregio’s, met Londen, Parijs, Amsterdam, Frankfurt en Zürich als nieuwe hub cities. Het zijn deze steden die een enorme aantrekkingskracht uitoefenen op jonge getalenteerde mensen. Iedereen probeert min of meer in de nabijheid van deze steden te wonen. Hij verwacht dat dit ruimtelijke patroon zich in de crisis alleen maar sterker zal profileren. “Because of their size, diversity, and regional role, these megaregion hubs have been better buffered from the recent economic crash than other regions, especially manufacturing-dependent areas and places where prosperity was tied to a single transient phenomenon, such as the housing-driven boom of the Sun Belt.” Opvallend is dat hub cities open zijn en goed verbonden met de rest van de wereld, in staat veelsoortige bedrijven aan zich te binden die eerder gevestigd waren in de kleinere steden in hun omgeving. Iedereen wil er ineens wonen. Fascinerend.
reacties