Pages
Stay In Touch
More
© 2013 Free State of Amsterdam
Gelezen in Babel Jaarbericht 2007-2008 van 31 juli 2009:
Babel is het architectuurplaform van Zaanstad. Deze zomer bracht het zijn jaarboek uit. Daarin wordt verslag gedaan van alle activiteiten van het afgelopen jaar. Het is een heel erg leuk boek waaraan je kunt aflezen dat daar in de Zaanstreek werkelijk iets gebeurt. Laten we zeggen: een Europese Culturele Hoofdstad in de maak. Omdat ik aan een van de activiteiten heb deelgenomen, kreeg ik een exemplaar toegezonden. Met meer dan gewone belangstelling blader ik het door. Ineens valt m’n oog op een programma van 13 en 16 mei 2007, getiteld ‘Constant & de creatieve stad’. Op twee avonden werden in het Zaanse twee films vertoond over Constant Nieuwenhuijs: ‘New Babylon’ (2005) en ‘Constant, Avant le départ” (2006) van VPRO-makers Thomas Doebele en Maarten Schmidt. De inleidende lezing was van Merijn Oudenampsen van het "kritische platform Flexmens.org en initiatiefnemer van verschillende politieke projecten en debatten rond thema’s als flexibiliteit en bestaansonzekerheid." En wat beweerde Merijn Oudenampsen? "Amsterdam ondervindt op dit moment een Extreme Makeover: een metamorfose van ongekende omvang houdt de stad Amsterdam in haar greep. (…) De metamorfose van Amsterdam naar een ondernemende stad heeft zorgwekkende consequenties: Terwijl het stadsbestuur naar buiten kijkt op zoek naar investeringen en talent, wordt de lokale bevolking die niet productief is of niet zijn creativiteit kan marketen overbodig. Deze surplus polulatie wordt langzaam verplaatst naar de regio. De stedelijke ‘facelift’ draait om de verwijdering van sociaal weefsel net zoals tegenwoordig het fysieke vetweefsel wordt verwijderd. De omgeving van de Creatieve Stad dreigt een sterk gesegregeerde omgeving te worden."
Afgezien van het ouderwetse jaren-80-jargon met al z’n ideologische Lefebre-veren heeft deze Merijn Oudenampsen natuurlijk gelijk. Maar het is geen complot en er is geen sprake van een verdrijving; en ook is het niet waar dat de ‘onderbouw’ van de samenleving wordt vergeten. Integendeel, het roodgroene college van Amsterdam doet er alles aan om ‘de boel bij elkaar te houden’. Maar inderdaad, er vindt een Grote Uitsortering’ plaats, niet alleen binnen Amsterdam of binnen de Amsterdamse regio, maar ook binnen Nederland en zelfs binnen Europa en de wereld. En Amsterdam verandert ingrijpend, eindelijk. Vandaar de noodzaak om regionaal gezamenlijk op te trekken. Wat Constant daarmee te maken heeft? Ach, het is geen tijd meer voor utopieën. Wel voor ideeën en idealen. Maar dan gestoeld op concrete ervaringen van gewone mensen. Dat is wat straks in de ‘Vrijstaat Amsterdam’ gebeurt. Ik kan niet wachten.
Gelezen in ‘The Big Sort’ (2009) van Bill Bishop:
In alle boekhandels van New York lag Bill Bishop’s ‘The Big Sort’. Het is een voor Amerikanen, (maar ook voor Nederlanders!) buitengewoon relevant boek. Het vertelt het verhaal van de ruimtelijke uitsortering van de Amerikanen naar achtergrond, smaak, maatschappelijk opvatting en politieke voorkeur in de afgelopen dertig jaar. Ik kocht een exemplaar.
De auteur is een journalist uit Austin, Texas. Samen met statisticus Robert Cushing ontdekte hij De Grote Uitsortering, anders gezegd, hij ontdekte dat de recente verscherping en verharding van het politieke klimaat in de USA en de politieke segregatie van Republikeinen en Democraten niet zozeer te maken hebben met George Bush of Dick Cheney, de oorlog in Irak of 9/11, maar met de wijze waarop de Amerikanen de afgelopen decennia zijn gaan wonen: aan de basis ligt een ruimtelijke herschikking, op zijn beurt aangedreven door welvaartsgroei. "Freed from want and worry, people were reordering their lives around their values, their tastes, and their beliefs. They were clustering in communities of like-mindedness, and not just geographically." En doordat mensen steeds onder gelijkgestemden gingen wonen, werden hun voorkeuren niet meer tegengesproken, maar juist versterkt en veelal nog extremer. Met als resultaat: maatschappelijke en politieke verharding."What’s happened, (…) is that ways of life now have a distinct politics and a distinct geography." (…) "We alle live with the results: balkanized communities whose inhabitants find other Americans to be culturally incomprehensible; a growing intolerance for political differences that has made national consensus impossible; and politics so polarized that Congress is stymed and elections are no longer just contests over policies, but bitter choices between ways of life." Maar het gaat verder. "Just as counties have grown more distant from one another politically, regional economies are also separating – some booming and vibrant, others weak and dissipating."
De burgeroorlog die in Paul Auster’s ‘Man in the Dark’ wordt ontketend, lijkt daarmee een scherpe vertaling van een onbehagelijk gevoel onder de Amerikanen die wordt aangedreven door de mechanismen achter ‘The Big Sort’. Overigens, de politieke verharding en ontevredenheid in Nederland en de groeiende tegenstellingen tussen de Randstad en de provincies en tussen Amsterdam en de Zuidvleugel kent ongetwijfeld eenzelfde achtergrond. Door de welvaartsgroei zijn onder VINEX (en al eerder door de overloop en de gebundelde deconcentratie) mensen met eenzelfde achtergrond en overtuiging steeds meer bij elkaar gaan wonen in wijken en buurten die kennelijk gelijkgestemden aantrokken en andersdenkenden afstootten. Op buurtniveau is daardoor een geweldige homogenisatie opgetreden. De tegenstellingen tussen buurten zijn daardoor sterk gegroeid. Dat geldt niet alleen voor buurten, maar ook voor regio’s en voor Nederland als geheel. Mensen met talent trekken naar steden die het goed doen, omgekeerd ontstaan concentraties van minder getalenteerde mensen in steden die het niet goed doen.
reacties