Na het Modernisme

Gelezen in ‘Acquiring Modernity’ (2014):

Het paviljoen van Koeweit op de Architectuur Biënnale van Venetië zelf maakte geen grote indruk op me. De publicatie des te meer. In ‘Acquiring Modernity’ blikt de oliestaat aan de Perzische Golf terug op honderd jaar Modernisme in de regionale architectuur, precies zoals curator, Rem Koolhaas, de betrokken landen had gevraagd te doen. In de uitgebreide brochure bij de tentoonstelling valt goed na te lezen waaruit die bijdrage in Koeweit zoal bestond. Een van de artikelen is van de hand van Hassan Hayat en geeft een overzicht van de ontwikkeling van Koeweit Stad. In ‘The Unfinished City’ beschrijft hij nauwgezet en openhartig hoe deze stad van vier miljoen inwoners sinds de onafhankelijkheid in 1961 het Britse masterplan uit 1951 van Minoprio, Spencely and MacFarlane overboord zet en, na de vondst van olie, inzet op ongeremde expansie. Het nieuwe plan uit 1971 stelt de vernietiging van de oude stad voor en de bouw van een nieuwe hoofdstad. Ontwerp: Colin Buchanan and Partners.

De expansie van Koeweit stad valt samen met het Pan-Arabisme. Hayat: "Ministries and government entities divide multi-million dinar projects under their supervision. Within their internal structures, power fragments into a bureaucratic orgy of executives, vice executives, chief executives, deputy general managers, and vice general managers, so that the ultimate decision-making is paused and projects become unmanageable." Maar dat niet alleen. De oliecrises van 1973 en later gooien roet in het eten; de uitvoering van het tweede masterplan loopt hierdoor spaak. Ze worden gevolgd door de revolutie in Iran in 1979, uitmondend in de oorlog tussen Irak en Iran. In 1982 belandt Koeweit in een hevige recessie. En dan, in augustus 1990, vallen tot overmaat van ramp de Iraki’s het golfstaatje binnen. Koeweit stad wordt hevig gebombardeerd. "As Kuwait recovered from the Invasion, the Gulf region boomed. Globalism crept its way into people’s homes through their televisions, Internet, and pop culture. Dubai and Quatar dominated regional and global media, offering a strong vision of what the future could be." Koeweit stad doet echter niet mee. Hoogbouw blijft uit. Waarom? Hayat: "In the confusion of an erased past and loud regional and local influences, the various subcultures that made up Kuwait each wanted their presence to be seen and felt in the built environment." Voor Hayat staat het vast. Niet langer moet het oude vervangen worden door het nieuwe. Het Modernisme is voorgoed voorbij. "Rather than importing yet another Master Plan, one should be developed locally, allowing the people to take part in shaping Kuwait of Tomorrow." Wat zeg ik? Indrukwekkend.