Why?

Gelezen in The Why Factor(y) and the Future City (2010) van Winy Maas:

Ontwerpers verzinnen doorgaans oplossingen voor niet gestelde vragen. En omgekeerd, urgente vraagstukken worden door ontwerpers niet opgelost. Afgelopen week viel in mijn brievenbus een exemplaar van het boekje ‘The Why Factory’. Het bleek onjuist geadresseerd, maar dat terzijde. Het verhaalt van de opening van The Why Factory bij de faculteit Bouwkunde van de Technische Universiteit Delft op 15 oktober 2009, een jaar geleden, en een symposium My Future City dat erop volgde. Het is arm aan tekst, maar rijk aan beeld. Zeg maar gerust dat het boekje grotendeels uit foto’s bestaat. By The Why Factory blijkt het om een onderwijsformule te gaan, door Winy Maas van MVRDV aan de TU geïntroduceerd, bedoeld om gedurende langere tijd – zeg vijf jaar – ontwerponderzoek te doen rond een bepaald thema. Het heet The Why Factory omdat het vragen stelt en blijft doorvragen: waarom? Als eerste project koos het The Future City. Zo’n tien mensen vertellen in het boekje waar ze aan denken als het om de toekomstige stad gaat. Zij waren de sprekers op het symposium. De waarom-vraag wordt door hen echter niet gesteld. Verder doet Winy Maas uit de doeken waarnaar hij onderzoek wil doen als het om ‘’My Future City’ gaat. Een waarom-vraag kan ik ook hier niet ontdekken. Hij vertelt over de snelle urbanisatie op onze planeet en de marginale rol die architecten daarin spelen. Klopt als een bus. Maar waarom? Vervolgens stelt hij zich vooral hoe-vragen: “How can we use architecture as a ‘device’ for imagining solutions for these increasingly complex global cities? How can we use our time here, to begin painting the image for both the present and the future city?”

Het mooie van het boekje is dat ergens halverwege de rede van de minister van Cultuur, Ronald Plasterk, staat afgedrukt, uitgesproken bij de opening van The Why Factory op 15 oktober. Plasterk noemt het thema van The Why Factory – My Future City – en zegt dat het hem herinnert aan de opening van de Vrijstaat Amsterdam, amper twintig dagen eerder, in de Tolhuistuin in Amsterdam-Noord. Daar ontspon zich een gesprek tussen hem en de Duitse filosoof Peter Sloterdijk over het ontwerp van de stad. “I had the opportunity to discuss some of these ideas with him.” Waarover ging het? “We want to be open, we want to create the possibility for people to live their own life, rather than to lay out their life for them. In an open city people create their own life, if we make a city we make their life; so how can we make an open city?” Nergens in het boekje vind ik een antwoord op die fundamentele vraag. De minister zat kennelijk helemaal verkeerd. Zo’n vraag moet je niet in Delft stellen. Waarom? Vraag het aan The Why Factory.