Herkenbaar

Gelezen in Dark Age Ahead (2004) van Jane Jacobs:

Peter van Rooy, directeur van NederlandBovenWater, gebruikte laatst het woord ‘pervers’. Als ik het goed begrijp doelde hij daarmee op de in Den Haag inmiddels geaccepteerde opvatting dat tekorten op de gebiedsontwikkeling door de steden zelf moeten worden opgebracht, terwijl de belastingopbrengsten na realisatie vrijwel volledig toevallen aan de Nederlandse staat. Volgens Van Rooy verdient de staat meer dan negentig procent, de rest is voor de steden. Als dat waar is, dan is dat niet alleen buitengewoon onrechtvaardig, maar ook een belangrijke verklaring voor het vastlopen van de stadsontwikkeling in de grote steden van het koninkrijk, die met kantoorontwikkeling de tekorten moesten financieren en met het instorten van de kantorenmarkt deze geldbron zagen opdrogen. Het is inderdaad pervers. Het doet me denken aan de bijtende analyses van de oude dame Jane Jacobs zaliger.

In ‘Dark Age Ahead’ haalt de Canadese publiciste Jane Jacobs de burgemeester van Winnipeg aan – een van de armste van de zes grootste Canadese steden –, die had berekend dat zijn inwoners jaarlijks 7 miljard Canadese dollars aan belasting betalen. Slechts 6 procent daarvan vloeit in de gemeentekas. Toronto betaalde in 2001 zelfs 21 miljard aan de Canadese staat. Iedereen, aldus Jacobs, begrijpt dat uit een oogpunt van rechtvaardigheid de nationale overheid meer belastinggeld uit de grote steden mag halen dan uit de kleine steden en agrarische streken. “All that, however, doesn’t alter the fact that not enough resources return for municipal reinvestment.” De regering doet nog steeds voorkomen alsof Canada een agrarische natie is, die zijn geld verdient met landbouw, terwijl het land inmiddels over een vijftal grote steden beschikt die het grootste deel van de nationale economie voor hun rekening nemen. Door die in het belastingregime kort te houden belemmert ze de economische groei. Nee, het is erger. In de heersende neoconservatieve ideologie worden de steden met opzet afgeknepen, aldus Jacobs. “To be sure, neoconservative ideologues are selective in their social and economic choices for worthiness to survive and flourish. They subsidize professional sports stadiums, automotive assembly plants, roads, and other preferences, with tax breaks and other benefits.” Herkenbaar nietwaar, ook in Nederland anno 2011.