Gehoord in het Universiteitstheater te Amsterdam op 14 januari 2019:
Bron: Arlina Garcia-Coll, Christina López-Villanueva, 2018
Verwacht geen trendbreuken, denk liever in lange lijnen. Dat advies gaf de Spaanse sociologe Marisol García, University of Barcelona, aan de deelnemers van de Masterstudio ‘The Post-Growth City’ aan de Universiteit van Amsterdam. Steden kennen een sterke padafhankelijkheid. Wat steden daarom vooral nodig hebben is politieke stabiliteit. Continuïteit in het bestuur is de basis voor ordentelijke stedelijke planning. In Barcelona, een gemeente van 1,6 miljoen inwoners, is de politiek sinds de financiële crisis echter hevig in beroering. In 2011 kwamen de conservatieven aan de macht na decennia van sociaal-democratie. Vier jaar later sloeg de slinger door naar de andere kant. Sinds 2015 regeert een minderheid van radicaal-linkse partijen. Binnenkort, in mei 2019, zijn er opnieuw verkiezingen in de Catalaanse hoofdstad. Garcia verwacht dat de partij En Comú Podem (‘In Common We Can’) van de jonge activistische burgemeester Ada Colau dan het onderspit zal delven. Barcelona kampt met ernstige governance problemen. Waardoor wordt die instabiliteit veroorzaakt?
Het is de dominantie van de Spaanse staat die heeft geleid tot een gevaarlijke financialisering van de nationale economie. Steden werden door haar beschouwd als vastgoedobjecten. Woningbouw werd aangejaagd met goedkope hypotheken. Het aandeel de bouwindustrie in de totale Spaanse economie groeide uit tot liefst 22 procent. En er waren allerlei belastingvoordelen. Ondertussen werden de steden in hun gemeentefondsuitkeringen gekort. In deze periode van kunstmatige hoogconjunctuur dijde Barcelona enorm uit. Overal in de wijde omtrek werd driftig gebouwd en ontwikkeld. Maar toen kwam de crisis. Mensen verloren hun woning. Het drama van meer dan 30.000 leegstaande woningen veroorzaakte de politieke turbulentie waar Barcelona tot op dit moment nog in verkeert. Gelukkig is de sprawl niet zo erg als in en rond Milaan, maar het fileleed is ernstig en de ruimtelijke planning is gefragmenteerd, waarbij 164 gemeenten moeten samenwerken. Ondertussen groeit het internationale toerisme. En dat terwijl Barcelona ooit beroemd was om haar compacte stadsontwikkeling. Het gepolariseerde politieke klimaat, aldus García, werkt verlammend. En de linkse actievoerders die nu een minderheidscoalitie vormen, hebben geen contact met het bedrijfsleven. Wat ze doen is het uit de kast halen van het oude ‘the better districts program’ uit de periode 2004-11. Zonder instemming van de bevolking durven ze niets. Als grote kanshebber voor de komende verkiezingen werpt zich een jongere broer van de vroegere Olympische burgemeester Pasqual Maragall op als aanvoerder van een onafhankelijke beweging. En vergeet ook niet de opmerkelijke kandidatuur van Manuel Valls. García is somber.
Geef een reactie