Uitvreters

Gelezen in NRC Handelsblad van 29 mei 2010:

Is innovatie te sturen? Die vraag stelde  journalist Margriet van der Heijden aan Eppo Bruins, fysicus en directeur van Technologiestichting STW. Jaarlijks krijgt deze stichting van de rijksoverheid 70 miljoen euro om wetenschap en bedrijfsleven met elkaar in contact te brengen en om toegepast wetenschappelijk onderzoek te stimuleren. Wat antwoordt Bruins? “Innovatie is onvoorspelbaar. (…) Juist dat gebrek aan maakbaarheid maakt het natuurlijk ook zo lastig voor de overheid.” Ziedaar het dilemma van de stichting van Bruins. Hij kan zijn geldschieter geen successen garanderen. Hij blijkt daarom zijn kaarten helemaal te hebben gezet op scienceparken bij de technische universiteiten in Nederland. Het resultaat zijn enorm veel academische start-ups, maar helaas geen snelgroeiende nieuwe bedrijven, inderdaad. Volgens Bruins mag je hier ook geen Silicon Valleyachtige successen verwachten. Daarvoor ontbreekt in Nederland de maatschappelijke inbedding: het juiste ondernemersklimaat, de regelvrijheid die ondernemers nodig hebben, de drang om te scoren. Excuses genoeg dus.

Vervolgens schetst hij een onluisterend beeld van de Nederlandse economie. (Je mag, kortom, maar wat blij zijn met iets als STW). “De meeste mensen in Nederland, ongeveer 70 procent, werken in de dienstensector. Het merendeel van die mensen, ook weer 70 procent, werkt daar in de non-profitsector. Dat levert dus geen geld op. Dat kost geld. Ofwel: daar hou je ons land niet drijvend mee. En kijk eens naar de exportsector. Ongeveer 70 procent van onze export komt uit de maakindustrie, grotendeels uit de hightech. Wie kunnen dus wel heel hard roepen dat we een handelsnatie zijn en een diensteneconomie, maar we verdienen intussen ons geld met het maken van complexe producten.” Eppo Bruins, die lobbyt voor overheidsgeld, doet voorkomen alsof 70 procent van de Nederlanders uitvreters zijn, die geld kosten. Alsof de hele Nederlandse economie draait op hightech-export. Volgens mij is het omgekeerd en kost meneer Bruins STW geld. Veel geld zelfs. 70 miljoen euro per jaar. Als innovatie toch onvoorspelbaar is, moet je er niet aan gaan sleutelen met geld. Dan kan je beter de condities voor innovatie verbeteren door grote steden te ontwikkelen. Echt grote, dynamische steden met hun enorme dienstensector innoveren uit zichzelf.