Gelezen in ‘Lof der stenen’ (2012) van Nicolaas Matsier:
Afgelopen week opende in het Allard Pierson Museum in Amsterdam de tentoonstelling ‘Troje. Stad, Homerus en Turkije’. Troje is vooral bekend van de door Homerus beschreven strijd tussen Grieken en Trojanen. Weer las ik in de krant over Heinrich Schliemann, de ontdekker van de Anatolische stad die ooit gelegen moet hebben aan de kust van de Dardanellen. Nicolaas Matsier heeft over deze Duitse archeoloog meeslepend geschreven in ‘Lof der stenen’, om precies te zijn in het eerder verschenen ‘De archeoloog als avonturier’. Nu, bij de opening van de tentoonstelling, werd Schliemann in NRC Handelsblad aangeduid als een ‘boef’ die de schatten van Troje in 1881 via Athene naar Berlijn zou hebben verscheept, waar ze tijdens de Tweede Oorlog ook nog eens waren gebombardeerd en waarvan de restanten vervolgens door de Russen als oorlogsbuit waren weggehaald en afgevoerd. Matsier: “Wat de schat van Priamus betreft, die werd na 1945 als verloren beschouwd. Pas in 1993 werd bekend dat de Russen hem als oorlogsbuit hadden meegenomen.” In het Poesjkin museum kan men haar sinds 1996 bewonderen, in replica weliswaar. Turkije wil ze nu uit Berlijn en Moskou terughalen. Kortom, u moet de tentoonstelling in Amsterdam gaan zien.
Wat voor een stad was Troje? Joseph Rykwert in ‘The Idea of a Town’ (1976) schrijft er het volgende over: “Troy, Ilion, figured in the imagination of the ancients as an ambiguously foreign town in which the succession of cataclysmic events which fate may reserve to any town were acted or suffered. Its mythical foundations by a divine hero and its refounding by another hero; its growth, its pride, its wars, its destruction and disappearance. Troy incarnated the paradigm of urban fate.” Rykwert wist toen nog niet dat de resten van Troje in Moskou verborgen lagen; dat kwam pas later aan het licht. De rampzalige wederwaardigheden van de schatten van Troje in de negentiende en twintigste eeuw passen echter helemaal in zijn schitterende en meeslepende beschrijving van verwoesting en ondergang. En wat schrijft Matsier? “Je zou haast gaan vrezen dat archeologische buit, behaald met oorlogswinsten, noodzakelijkerwijs ook weer ten onder moet gaan aan oorlog.”
Geef een reactie