Bezielend onderwijs

Gezien in het Van Eesterenmuseum in Amsterdam op 5 oktober 2013:

Zaterdag de opening bijgewoond van de kleine tentoonstelling over de jonge jaren van Cornelis van Eesteren in het Van Eesterenmuseum in Amsterdam Nieuw-West. Stedenbouwkundige Maurits de Hoog herinnerde bij die gelegenheid aan de opleiding van de jonge Van Eesteren, genoten aan de Academie voor Beeldende Kunsten en Technische Wetenschappen te Rotterdam. Tot zijn klasgenoten, zei hij, behoorden onder anderen Hans Gispen en Leendert van der Vlugt. Wat een talentvolle mensen bij elkaar! De Hoog sprak zelfs van ‘de beste vormgever van Nederland’ en ‘de beste architect’. Laten we Van Eesteren ook gerust ‘de beste stedenbouwkundige van Nederland’ noemen, wat hij ook was. Is dit toeval? Hoe kan het dat drie zulke bijzondere mensen in 1914 een en dezelfde klas met elkaar deelden? En waarom dit alles uitgerekend in Rotterdam?

De belangrijkste docent aan de Rotterdamse academie was destijds Willem Kromhout. In 1910 was deze architect met zijn bureau verhuisd van Amsterdam naar Rotterdam. De aanleiding voor zijn verhuizing was zijn benoeming als hoofddocent aan de Rotterdamse academie. Ida Jager suggereert in haar monografie over Kromhout (1992) dat hij voor Rotterdam koos omdat juist in 1910 burgemeester Zimmerman een plan voor de Maasstad had doorgezet dat tot grote bouwwerken kon leiden. Onder het motto ‘Rotterdam van vissersdorp tot wereldstad’ kwam een bouwstroom op gang die geen architect onverschillig kon laten: een Coolsingel met een nieuw stadhuis, een postkantoor en een beurs. Hoe dan ook, drie jaar later reorganiseerde Kromhout het Rotterdamse ontwerponderwijs, een jaar daarna al trof hij drie grote ontwerptalenten aan in zijn klas. Een van hen zou later over Kromhout schrijven: “Weinigen hebben als hij de gave werkelijke belangstelling te wekken voor het te behandelen onderwerp en tegelijk het boven het alledaagse te kunnen verheffen.” De jonge Van Eesteren kreeg zijn eerste baan in het pas geopende bureau van de ‘bezielende’ Kromhout. Ziedaar het explosieve mengsel: een ambitieuze stad, excellent onderwijs, een bezielende docent en gretig jong talent.