Gelezen in NRC Handelsblad van 9 september 2016:
Charleroi, het Youngstown van Europa, bestaat dit jaar 350 jaar. De kwijnende Waalse stad met nu nog 200.000 inwoners dankt zijn geboorte aan de bouw van een fort waarvan de eerste steen door de Spanjaarden werd gelegd in 1666. In 1871 werd het fort weer afgebroken, maar Charleroi groeide stug door en had het fort allang niet meer nodig. Sterker, vanaf midden negentiend eeuw beleefde Charleroi zijn grootste bloeiperiode. Feitelijk bestaat de stad nu uit een samenraapsel van dorpen die door de opkomende mijnbouw tijdens de Industriële Revolutie uit hun voegen barstten en wanordelijk aaneen zijn gesmolten. In de jaren zeventig en tachtig van de twintigste eeuw sloten de meeste mijnen en er kwam weinig voor in de plaats. Sinds 1985 krimpt de bevolking van Charleroi, dus probeert de Waalse regering, gesteund door de EU, de stad met veel overheidssubsidies aan de praat te houden. Het vliegveld is een publiek paradepaardje, waar vooral Ryanair van profiteert, maar ook een dure metro werd aangelegd, die overigens nooit in gebruik is genomen. Schandaal volgde op schandaal. De werkloosheid is er onverminderd hoog (20 procent) en de bevolkingskrimp zet door. Welkom in de Rust Belt van Europa, een problematisch gebied dat loopt van de Britse kolenbekkens via Wallonië naar het Ruhrgebied tot aan het Poolse Silezië, met Rotterdam als vooruitgeschoven post aan de Noordzee.
Afgelopen zomer sloot de vestiging van het Amerikaanse machinebouwer Caterpillar in Charleroi zijn deuren. Ruim tweeduizend mensen verloren hun baan. De kranten stonden er vol mee. De toon was opnieuw opstandig, verontwaardigd en tegelijk neerslachtig. Men wees beteuterd op de opgeknapte benedenstad en de plannen om ook de bovenstad te gaan aanpakken. Er was al veel goeds gedaan. Misschien nog te weinig citymarketing? De analyses noemden alle het ontbreken van een universiteit en dus jonge studenten. Nee, als die er kwamen, dan zou het met Charleroi wel weer goedkomen. Maar geen krant meldde dat de stad de komst van een universiteit in de jaren zestig hautain van de hand had gewezen, waardoor deze uiteindelijk in Louvain-la-Neuve was neergestreken. Opnieuw miljoenen overheidsgeld in Charleroi steken, nu alsnog voor een universiteit? Nee, want dat is precies het probleem: de staat begrijpt steden niet. De stad moet het zelf doen, met zijn eigen inwoners. Een eigen belastinggebied zou al helpen. En verder? Door de inwoners te activeren. Niet met brood en spelen, vliegvelden of citymarketing, maar door mensen bij elkaar te brengen. Alles begint lokaal. Alles begint klein. Alles begint met lokaal ondernemerschap.
Geef een reactie