Amsterdam en de rest

Gelezen in Het Parool van 11 januari 2017:

percentage hoogopgeleiden (blauw: hoog). Bron: CBS, Compendium voor de leefomgeving.

Opmerkelijke opinie van geograaf Josse de Voogd in de Amsterdamse krant Het Parool van 11 januari 2017. De Voogd is een Nijmeegse geograaf die naar Amsterdam is getrokken, althans hij is daar medewerker van de Universiteit van Amsterdam, net als ik verbonden aan de afdeling Geografie, Planologie en Ontwikkelingsstudies. De Voogd, die eerder schreef over de ‘witte kloof’’, stelt vast dat de verschillen tussen Amsterdam en de rest van Nederland groeien, economisch, maar ook mentaal. En de trek van vooral hoogopgeleiden naar Amsterdam houdt aan, met als gevolg dat het wonen in die stad steeds duurder wordt, ook omdat er te weinig wordt gebouwd. Amsterdammers leveren daarom in op vierkante meters. Maar dat is het punt niet. Volgens De Voogd begrijpen ‘elitaire Amsterdammers’ de gewone Nederlanders niet meer, en doordat ze goedgebekt zijn en de media gemakkelijk bereiken domineren ze het maatschappelijke debat. Ze hebben niet in de gaten dat de rest van het land heel anders denkt dan zij. Amsterdammers leven in een cocon. Hij vindt het tijd worden dat ze dimmen.

Wat de aanhoudende trek naar Amsterdam betreft heeft De Voogd gelijk. Ook is het correct dat het vooral hoogopgeleiden zijn die al jaren voor de hoofdstad kiezen. De Voogd is er zelf een voorbeeld van, hoewel hij inmiddels niet meer in Amsterdam woont. Zelf koos ik in 1981 voor de bestemming Amsterdam. Betekent dit dat ik in een cocon leef en dat ik de rest van Nederland niet meer begrijp en dat ik nu moeten dimmen? Ik denk het niet. Intellectuelen dienen het voortouw te nemen in het maatschappelijk debat, ook als ze bij elkaar op een kluitje wonen; dat is hun natuurlijke rol. Amsterdammers geven ook graag hun mening – denk aan Bas Heine, Paul Scheffer, Ewald Engelen. Trouwens, uitgerekend hoogopgeleiden hebben donders goed in de gaten dat er een ‘tweedeling’ groeit, sterker, daar schrijven ze al jaren vlammende opiniestukken over. De burgemeester van Amsterdam, Eberhard van der Laan, sprak bij zijn aantreden in 2010 over Amsterdam als ‘verantwoordelijke hoofdstad’. Zelf schreef ik onlangs een boek, getiteld ‘De toekomst van de stad’, waarin ik het toenemende contrast tussen Amsterdam en de rest in het licht plaats van aanhoudende metropoolvorming. Dimmen is wel het laatste wat Amsterdammers moeten doen. Nee hoor, het vraagstuk moet in alle openheid worden besproken.