Bottom-up

Gehoord in Moskou op 26 mei 2012:

De komende masterclass van de Dienst Ruimtelijke Ordening in Amsterdam zal zich afspelen in Parijs. Afgelopen week spraken we over Groot Parijs in verhouding tot Groot Amsterdam. Het gesprek herinnerde me aan Vincent Fouchier, adjunct-directeur van IAU Ile de France, die ik ontmoette in Moskou tijdens de Moscow Competition. Eerder al schreef ik op deze blog over zijn Moskouse lezing. Wat me nu nog meer opviel was dat Fouchier erop wees dat de groeikernenpolitiek van Parijs ooit een typische staatsaangelegenheid was geweest, net als in andere landen. Zelfs het regionale plan van Groot-Parijs was na de oorlog telkens door de Franse staat gemaakt. Voor het eerst echter mag de Parijse regio dit plan nu zelf maken. Het is bijna gereed. Men heeft het bottom-up ontwikkeld, op de zware infrastructuur na. Die laatste wordt nog altijd door de staat bedisseld. Het plan wordt door alle stakeholders gedragen. En wat de mensen willen? Ze willen vooral meer woningen in Parijs tegen lagere prijzen. Ze willen niet meer in de geplande nieuwe steden wonen, ze willen juist verdichting, liefst zo dicht mogelijk bij de oude stad. Ook willen de Parijzenaren die in de regio wonen minder afhankelijk worden van de auto.

De besluitvorming is ook al op de helling. Die is helemaal gedecentraliseerd en wordt tegenwoordig in een ingewikkelde uitwisseling tussen meer dan duizend gemeenten samen met moederstad Parijs voorbereid (kaartje Zandbelt VandenBerg). De centralisatie van de besluitvorming in Frankrijk die plaatsvond in de jaren tachtig van de twintigste eeuw is helemaal teruggedraaid. Destijds was iedereen tegen Parijs, de laatste jaren is iedereen van Parijs gaan houden. Onder president Hollande hoopt men op verdere decentralisatie, want medewerking van de staat is daarvoor vereist. Het liefst zag men de totstandkoming van een krachtige regionale autoriteit. Het doet denken aan de recente brief van de burgemeesters van de vier grote Nederlandse steden aan het demissionaire kabinet waarin deze om meer beleidsruimte vragen. Kortom, er is ook in Parijs een ‘bottom-up-beweging’ gaande.