Glimpses

Gehoord op 5 juli 2011 bij ARCAM:

Interessante bijeenkomst bij ARCAM, het Amsterdamse architectuurcentrum, afgelopen dinsdagmiddag. Onderwerp: Glimpses 2040 Amsterdam/New York. Voorzitter: Tracy Metz. Eerst spraken David Bragdon en ondergetekende over de nieuwste langetermijnplannen van beide steden. Daarna was het de beurt aan architectuurcritici die de Glimpses van de jonge bureaus tegen het licht hielden. Glimpses zijn architectonische ideeën voor delen van de beide steden rond de thema’s ademen, bewegen, wonen, eten, maken. Telkens mochten de Amsterdamse en New Yorkse bureaus op het commentaar van de critici reageren. Het was net als op een school voor architectuur. Wat de twee plannen betreft – PlaNYC 2030 respectievelijk Structuurvisie Amsterdam 2040 – kon je onbegrip in de zaal merken. Wat moet een architect nu met een plan dat misschien niet eens wordt uitgevoerd? De voordracht van Bragdon gaf nog de meeste houvast. PlaNYC is eigenlijk geen plan, eerder een programma. Zelf noemde hij het een ‘to do-list’: een duur boodschappenlijstje van spullen die de gemeente tussen nu en 2030 wil maken: 1 miljoen bomen planten, trapveldjes aanleggen, energiecentrales ombouwen. PlaNYC gaat elk jaar vergezeld van een praktische voortgangsrapportage. Handig, betrouwbaar. Nee, dan de Amsterdamse structuurvisie! Een toekomstbeeld. Veel te vaag. Veel te soft. Veel te onbetrouwbaar. Wie voor de kosten opdraait is ook allerminst duidelijk. Een mevrouw in de zaal werd zelfs kwaad.

Op het eind werd me pas goed duidelijk dat de meeste mensen in de zaal ruimtelijke planning amper begrijpen. Denken architecten dat planning neerkomt op leuke ontwerpen voor gebouwen of structuren maken, om die vervolgens te realiseren, bij voorkeur met hulp van de gemeente? En als dit niet gebeurt, heeft de planning dan gefaald? De uitleg over de totstandkoming van de Amsterdamse structuurvisie die middag was, zo bezien, misschien wel vergeefs geweest. Al dat praten met mensen, met bewoners, met bestuurders, wat een gedoe. Moet dat allemaal bottom-up? En die ontwerpen dan, ze worden gewoon niet gezien. Zoiets. Ik keek nog eens goed naar de ‘glimpses’. Welke ‘vluchtige blik’ in de verre toekomst gunnen ze ons? Ik vond ze mooi, maar ik zag geen mensen op de panelen. De tentoonstelling toont louter gebouwen, structuren, objecten. Op het eind vroeg Tracy Metz: ‘Hoe worden de Glimpses werkelijkheid?’ Ik dacht, ik zou het werkelijk niet weten. Welkom in de wereld van de architectuur.