De slag om Moskou

Gehoord in Moskou op 23 juni 2012:

Niet de verplaatsing van het federale centrum naar de Moskouse periferie an sich is de steen des aanstoots in de Moscow Competition. Veeleer gaat het om het categorisch afwijzen door de opdrachtgever van een compacte stad-strategie voor de Russische hoofdstad. Of, zoals een Russische expert het afgelopen week opmerkte: waarom is het oude Moskou in het ontwerp van OMA een donkerblauw gat, terwijl de buitenste ringzone helwit oplicht? De meeste experts prefereerden een strategie die tot grotere dichtheid leidt en die het bestaande weet te waarderen. Jammer was het daarom dat Vincent Fouchiers presentatie over de recente OECD-conferentie in Parijs inzake compacte stadstrategieën op de tweede dag van deze vierde ronde niet doorging. Fouchier bleek verhinderd. In plaats daarvan kregen we opnieuw een presentatie van CEO Philippe Chiax over het Parijse La Défense. Op zichzelf was die lezing niet slecht, maar hij ging voorbij aan de hele kwestie.

Op het eind van de conferentie kwam het tot een ontlading, toen de opdrachtgever een gedetailleerd ontwerp voor het federale centrum in de zuidwestelijke periferie eiste, terwijl de experts in meerderheid zo’n nieuw centrum aan de buitenkant van de agglomeratie afwijzen. Naar wie moesten de ontwerpteams luisteren? Zeker toen de opdrachtgever dreigde de ontwerpers niet te betalen als ze het gevraagde werk niet leverden, ontstond er tumult in de zaal. Er werd geciteerd uit de contracten, die zo’n gedetailleerd ontwerp voor het federale centrum niet eisten. Ook voelde men zich overvallen door het politieke besluit van afgelopen maand waarbij een plek buiten Moskou, in het zuidwesten, was aangewezen waar het allemaal moet gebeuren, in plaats van af te wachten wat de ontwerpers zouden adviseren. In alle emoties ging men voorbij aan de argumenten die een compacte stadbenadering legitimeren. Een hogere dichtheid kwam niet echt aan bod en het argument van duurzaamheid werd niet één keer gebruikt. Dat mensen liever in oude, complexe, gelaagde steden wonen dan in nieuwbouw, het werd niet opgemerkt. Het deed me denken aan de opmerking van het Ostozhenka-team over het door Moskou geannexeerde gebied in het zuidwesten: de slag om Moskou werd hier ooit gestreden. Net als tijdens de Tweede Wereldoorlog blijkt sector nr. 8 ook nu de plek van de grote ommekeer. Zal hier Moskou worden bevrijd?