Gelezen in NRC Handelsblad van 15 januari 2010:
In 2010 was Istanbul een van de drie culturele hoofdsteden van Europa. De snel groeiende metropool aan de Bosporus vierde op die manier zijn status van aankomende economische grootmacht. Vooraf was er veel gedoe geweest, over het programma, het geld en de organisatie. Middelpunt van de controverse was de renovatie van het Ataturk Cultureel Centrum – het AKM – aan het Taksimplein (op de foto links). Dit operahuis, stammend uit midden jaren dertig, naar een ontwerp van de Franse architect August Perret, brandde in 1970 tijdens een voorstelling af en werd in 1978 heropend naar een verbouwing door de Turkse architect Hayati Tabanlioglu. Sinds 2008, na dertig jaar, zijn de autoriteiten officieel bezig met groot onderhoud, maar eind 2009 was de grote zaal nog altijd gesloten, bladderde de verf van de buitenmuren en waren de bruine mozaieken onverminderd beschadigd, zonder dat er een bouwvakker te bespeuren viel. En dat terwijl het vernieuwde AKM als spil was gedacht van de culturele festiviteiten in 2010. Daarop ontspon zich een politiek twist van verdachtmakingen, waarbij de heersende AK-partij het moest ontgelden. De nieuwe machthebbers in Turkije, met hun wortels in de islam, willen kennelijk breken met de traditie sinds Ataturk om vooral naar het Westen te kijken, was de redenering. En opera is kunst uit het Westen. Het bestuur van Istanbul 2010 trad in 2009 af, de gemeente nam haar rol over. Het budget van 170 miljoen euro, afkomstig uit de benzineaccijns, ging voor zeventig procent naar de restauratie van historische gebouwen als de Hagia Sophia, het Topkapi paleis en andere Byzantijnse en Ottomaanse grandeur. Waarom restaureren uit dit budget?, vroeg menigeen zich af. En waarom uitgerekend het Ataturk Cultural Centre vergeten?
In 1992 schreef de Turkse socioloog Keyder het artikel “How to sell Istanbul? Voor het eerst werd in Turkije gepubliceerd over de macht van het mondiale kapitaal en de stedenstrijd die deze veroorzaakte. “Most of the stakeholders including the central/local government, private enterprise, academicians, artists and NGOs invest in culture in order to attract more economic and symbolic capital. Nominating for Olympic games, Formula 1 or Cultural Capital of Europe are widely known examples of such attempts.” Tijdens de INURA conferentie van 2009 luidde de kritische analyse van de Turkse intelligentia aldus: “"Istanbul has been sold through its city image, cultural heritage and other values and “How to sell Istanbul through culture?” seems to become the motto.” Wat er moest worden verkocht was even belangrijk als hoe het moest worden verkocht. “The cultural centres with reference to Gugenheim Bilbao’s Bilboa effect has also been planned and projected for regeneration of Istanbul: Hasanpasa Gazhane project, Kartalite, Sutluce Cultural Centres and Renovation of Ataturk Cultural Centre are the major examples.” Maar die laatste werd dus vergeten. De zoon van de architect riep begin 2010 op kalmte te bewaren. “Zulke grote renovaties hebben tijd nodig. Dit gebouw komt er.” We zijn nu een jaar verder. Is het vernieuwde AKM inmiddels gereed?
Geef een reactie