Gelezen in ‘The New Towns. The Answer To Megalopolis’ (1969) van Frederic Osborn:
Kreeg afgelopen week een exemplaar van ‘The New Towns’ van Frederic Osborn in handen. In het vuistdikke boek worden alle nieuwe steden van Groot Brittannië uitvoerig beschreven. Osborn was de general manager van de eerste nieuwe stad in Groot-Brittannië: Welwyn Garden City. Het boek opent met een inleiding van de Amerikaanse architectuurcriticus Lewis Mumford. Die schrijft dat ongecontroleerde groei van steden ronduit onbeschaafd is. Ebenezer Howard daarentegen vond hij dapper. Deze Britse stenograaf had eind negentiende eeuw een nieuwe vorm voor grote steden gevonden: de regionale of sociale stad, bestaande uit allemaal kernen van beperkte omvang die werden bijeengehouden door een regionaal vervoerssysteem. Zo’n regionaal systeem was beter dan één grote stad, schreef hij, want veel beschaafder. “The translation of these principles into the realities of the new towns movement is one of the most encouraging manifestations of our age.” Nieuwe steden waren in de ogen van Mumford niet minder dan de overwinning van de ratio, het menselijke, het gedisciplineerde en het vermetele: “a proof that sound ideas are not condemned by massive human folly or institutional inertia to remain inoperative.”
Zijn gelijk haalde Mumford bij de oude Grieken. Aristoteles zou hebben geschreven over de ideale omvang van steden, groot genoeg om alle functies te vervullen, maar niet te groot om functies te verstikken. Ook Leonardo da Vinci zou hebben geschreven over de ideale omvang van steden; het organisch gegroeide Milaan had volgens deze kunstenaar in tien nieuwe steden van, opnieuw, elk 30.000 inwoners moeten worden opgedeeld. Van Howard mocht een stad niet groter zijn dan, wederom, 30.000 inwoners. Met die boude historische vergelijkingen stelde Mumford Ebenezer Howard op één lijn met Aristoteles en Leonardo da Vinci. Kom er maar eens om. “The creation of this new kind of metropolitan area, based on a union of greenbelt towns, and the establishment of a system of local government, federal in structure but thoroughly integrated, is perhaps one of the principal tasks opened up by the very success of the new towns movement to date.” Wat een propaganda, wat een idiote vergelijking, wat een historische vergissing. Ook Nederlandse planologen zouden Mumford maar al te graag volgen. Ze verzonnen een Groen Hart met een krans van groeikernen rond de grote steden. Na het lezen van dit boek begrijp ik pas goed waarom.
Geef een reactie