Gehoord in de Beurs van Berlage op 18 april 2014:
Is er een toekomst? Peter Sloterdijk, die de vreemde vraag gesteld kreeg, antwoordde gevat: "zeker is er een toekomst. Voor de microben. Ze waren er eerder dan wij en ze zullen ons overleven." Het was het humoristische begin van een gesprek met de Duitse filosoof tijdens de G8 van filosofen, het gesprek ging over religies. Sloterdijk, puttend uit zijn laatste boek ‘Du muss dein leben ändern’ (2011), vertelde over religies die vroeger hele samenlevingen – talrijke mensen die elkaar nooit kunnen leren kennen – pretendeerden te vormen, maar die tegenwoordig veeleer gerangschikt kunnen worden onder de vele oefenpraktijken van mensen die hun eigen leven willen veranderen: religie net als sport, fitness, literatuur, filosofie, poëzie. Je kunt nu je favoriete oefenpraktijk kiezen als een vorm van individuele zelfhulp. Sterker, iedereen kan ook zijn eigen religie beginnen, voegde hij eraan toe, wat ook dikwijls gebeurt. Sloterdijk wilde geen voorbeelden geven, maar hij verzekerde ons dat de afgelopen eeuwen vele duizenden religies een kortstondig leven hebben geleid. Veel is er ook niet voor nodig om een religie te starten. Steeds, viel hem op, betreft het een professionele kaste die niet meer pro-creëert, een ashram opricht waarbinnen ze zich terugtrekt, ascese pleegt, een heilsbelofte verkondigt, enzovoort.
Verderop in het gesprek waarschuwde hij voor de gevaren die ons op dit moment bedreigen. Niet regeringen en machthebbers zullen ons in diepe crises kunnen storten. Wij zijn zèlf gevaarlijk, door de beelden die wij verspreiden via het internet. Die beelden zijn als microben, ze zijn ontelbaar, niet te beheersen en gaan in stromen de hele wereld over. Al die beelden – ‘images’, die van anderen vragen om ‘imitatie’ – zijn afkomstig van een ‘culture of greed’. Ze worden ontvangen door mensen die leven in een ‘culture of pride’. Dàt is het werkelijke gevaar dat de wereld bedreigt: wanneer mensen uit een cultuur die armoede vertaalt in trots onze zelfgenoegzame welvaartsbeelden ontvangen, raken ze overstuur, boos, geïrriteerd. Zulke beelden willen en kunnen ze niet imiteren. Een gemakkelijke oplossing hiervoor is er niet. Want de beeldenstroom is niet te stoppen. Pas wanneer iemand met aanzien weer beelden van eenvoud, ascese en soberheid vanuit een ashram zou verspreiden, kan ontspanning in de wereld ontstaan. Een knappe analyse. En een verademing, na al die verhalen over politiek en macht en wat die allemaal zouden betekenen.
Geef een reactie