Gelezen in ‘All That is Solid Melts Into Air’(1982) van Marshall Berman:
Deze week overleed Marshall Berman (1940-2013). Deze reusachtige New Yorkse intellectueel, woonachtig in de Bronx, schreef een van de mooiste boeken over het Modernisme die ik ken: ‘All That is Solid Melts Into Air’. Marx, Dostojewski en Goethe had ik nog niet gelezen, maar Berman liet me er kennis mee maken. Door zijn ogen leerde ik sociale omgevingen lezen en waarderen – “small towns, big construction sites, dams and power plants, Joseph Paxton’s Chrystal Palace, Haussmann’s Parisian boulevards, Petersburg prospects, Robert Moses’ highways through New York; and finally, reading fictional and actual people’s lives (…)” Destijds was wat hij schreef allemaal nieuw voor mij. Berman maakte duidelijk dat in het modernisme alles verandert en transformeert en dat dat ons huiver en schrik aanjaagt. En dan die geweldige paradox. Echt modern zijn is anti-modern zijn: “from Marx’s and Dostoevsky’s time to our own, it has been impossible to grasp and embrace the modern world’s potentialities without loathing and fighting against some of its most palpable realities.” Marshall Berman is niet meer.
Nooit zal ik het voorwoord vergeten, dat hij in januari 1981 schreef. Kort nadat hij zijn boek voltooid had stierf zijn zoon, vijf jaar oud. ‘All That Is Solid Melts Into Air’ droeg hij op aan Marc Joseph. Diens leven en dood brachten de thema’s van zijn vader zo dicht bij huis: “the idea that those who are most happily at home in the modern world, as he was, may be most vulnerable to the demons that haunt it; the idea that the daily routine of playgrounds and bicycles, of shopping and eating and cleaning up, of ordinary hugs and kisses, may be not only infinitely joyous and beautiful but also infinitely precarious and fragile; that it may take desperate and heroic struggles to sustain this life, and sometimes we lose.” Waarna hij Karamazov citeert, die zou hebben gezegd dat de dood van kinderen hem, meer dan iets anders, zijn kaartje naar het universum wilde doen inleveren. Berman bleef nog drieendertig jaar in New York werkzaam.
Geef een reactie