Gezien in het Stadsarchief van Amsterdam op 16 maart 2013:
Sinds een aantal weken is er een fraaie tentoonstelling te zien in het Amsterdamse Stadsarchief aan de Vijzelstraat. In ‘Booming Amsterdam’ kunnen bezoekers de ‘Gouden Eeuw’ van Amsterdam in originele kaarten bewonderen en beleven. Tussen 1596 en 1672, in amper zeventig jaar tijd, verviervoudigde de bevolking van Amsterdam. De met deze onstuimige groei verband houdende monumentale stadsuitbreiding van een metropool-in-wording voltrok zich in enkele grote stappen: de eerste tijdens het Twaalfjarig Bestand (1609-1621), de laatste vanaf 1661. Tussentijds werden nog Kattenburg en Wittenburg aangelegd. De expositie is een uitstekende les in grootschalige planning en stedenbouw. Niets ‘spontane stad’, maar juist geplande stadsuitbreiding met een vaste hand.
Alles komt abrupt tot stilstand in het Rampjaar 1672. Daarna wordt vrijwel geen kavel in de stad meer verkocht. Tien jaar later, in 1682, besluit het bestuur om de Plantage te ontwerpen op de braakliggende kavels in het oosten, met groene alleeën, grote tuinen, een magistraal ontwerp. Wie kon destijds bevroeden dat in die tuinen later, in de negentiende eeuw, een hortus en een dierentuin zouden komen, een universiteit zich zou vestigen, diverse schouwburgen zouden openen, een statige woonwijk zou verrijzen? ‘Booming Amsterdam’ is uitgerekend te zien in de huidige crisis, kort na het rampjaar 2008. Na decennia van stedelijke groei tijdens de zogenaamde ‘Derde Gouden Eeuw’ is de stadsontwikkelingsmachine van Amsterdam opnieuw tot stilstand gekomen. Ook op dit moment wordt er in de stad geen kavel meer verkocht. Nee, deze tentoonstelling is ironisch en buitengewoon leerzaam. Op alle bouwrijp gemaakte binnenstedelijke terreinen zouden vanaf nu schitterende Plantages moeten worden ontworpen, als een bescheiden maar waardevolle investering voor het nageslacht.
Geef een reactie