No feedback

 

Volgens André Szasz, oud-bankier van De Nederlandsche Bank en voormalig hoogleraar Europese integratie, is de euro helemaal niet zo’n gelukkig gegeven in de huidige omstandigheden. "Politici riepen dat we als een kind zo blij moesten zijn met de euro tijdens de crisis. Anders was het nog erger geweest en waren er ook valutaproblemen ontstaan. Maar dat is maar een halve waarheid. Omdat er geen valutaproblemen konden ontstaan, ontstond een veel groter probleem. De economieën van landen groeiden uit elkaar zonder dat het mogelijk was de valutakoers aan te passen. De onevenwichtigheden zijn groter geworden dan als iedereen met de crisis nog een eigen valuta had gehad."

 

Het is nog veel erger. Idealiter zou elke stedelijke regio zijn eigen munteenheid moeten hebben. In dat geval zullen economische onevenwichtigheden het snelst worden gecorrigeerd door lokale koersaanpassingen. Dat heet feedback. Lees Jane Jacobs in ‘Cities and the wealth of nations’ (1985) er maar op na. "Cities within a nation get no feedback whatever from the national currency with respect to their trade with one another nor their other domestic trade either, for that matter." In Amerika, zoveel groter dan de afzonderlijke landen van Europa, was dat zeker het geval toen zij haar boek schreef. Daarom stagneerden de Amerikaanse steden in de jaren tachtig. "With no admonitory feedback from the national currency, American cities flourished migthily, but only up to a point. All cities tend to have their runs of bad economic times for many reasons, ranging from unavoidable hard luck to outright shortsightedness, folly and overspecialization. Furthermore, every city’s already established export work dwindles over the course of time owing to replacements in customer cities, transplants to distant regions, and obsolescence. A city that loses export work without compensating for the losses is a city doomed to decline. Such a city needs help and needs it fast, needs the automatic equivalents of tariffs and export subsidies."

Maar steden zijn afhankelijk van naties en doordat Europese naties zich hebben verenigd in de eurozone, is in Europa dezelfde situatie ontstaan als in de Verenigde Staten van Amerika tijdens de vorige grote crisis: er is geen feedback meer voor individuele stedelijke economieën. Met als gevolg grotere onevenwichtigheden. Als dat maar goed gaat.