Olie voor voedsel

Gezien in Rungis, Parijs, op 20 mei 2011:

Aan de zuidkant van Parijs, in Rungis, liggen de grootste markthallen van Europa. Het complex telt niet alleen markthallen voor vis, vlees, kaas, bloemen, groenten en fruit, maar omvat ook café’s, restaurants, kappers, benzinestations, reisbureaus, een ijsfabriek en een elektriciteitscentrale die afval verbrandt waarmee o.a. het nabijgelegen vliegveld Orly wordt verwarmd. We waren er afgelopen vrijdagochtend met de AAA, Amsterdam Airport Area. Ooit waren de voedselhallen gesitueerd in het hartje van Parijs. In 1959 echter besloot president De Gaulle tot de verhuizing van het negentiende eeuwse complex naar buiten: de congestie in het centrum was te groot en de hygiene liet te wensen over. Tien jaar later was het zover. Toen verhuisden alle bedrijven in één nacht van Beaubourg naar de nieuwe locatie dicht bij vliegveld Orly, volgens de overlevering achtervolgd door een leger ratten. Op het complex werken op dit moment ruim 12.000 mensen, de meesten zeker 12 uur per dag. Elke nacht arriveren 3000 volgeladen vrachwagens plus twee treinen met 30 ton fruit en groenten uit Perpignan; diezelfde nacht vertrekken 24.000 bestelwagens van Rungis naar de winkels, markten en restaurants van Parijs om daar vers voedsel af te leveren. Het nabije vliegveld speelt in het transport feitelijk geen rol. Als er al voedsel per vliegtuig wordt aangevoerd (minder dan 15 procent), dan komt dat aan op het twintig kilometer noordelijker gelegen Charles de Gaulle. Nachtelijke ritten per vrachtwagens teisteren Parijs om dit voedsel naar Rungis te brengen. Achteraf gesproken niet handig.

Parijzenaars denken nog altijd dat hun dagverse voedsel uitsluitend uit Frankrijk komt. Niets is minder waar. Grofweg de helft komt tegenwoordig uit Frankrijk, de andere helft uit de rest van de wereld: vlees en vis uit Noordwest Europa, groenten en fruit uit Zuidoost Europa. Hoewel de Parijse regio voor 80 procent uit agrarisch land bestaat, is de direct omgeving amper in staat de hoofdstad te voeden: slechts 2 procent van het in Parijs geconsumeerde voedsel komt uit Ile-de-France. Rond Parijs worden vrijwel uitsluitend graan en suikerbieten verbouwd. Heeft Rungis toekomst? Jazeker. Zelfs het voedsel voor Londen wordt in toenemende mate in Rungis ingekocht. Men overweegt zelfs hogesnelheidstreinen in te zetten om het voedsel tussen beide steden te vervoeren. Over Rungis schrijft de Britse Carolyn Steel in Hungry City (2008): “All wholesale trade in the French capital is concentrated at Rungis Market, which does good business supplying a wide range of foods to the city’s shops and restaurants. Rungis offers traders the equivalent of a non-stop shop, making it more convenient to use than London’s scattered approach.” Zijn er dan geen problemen? O, zeker. Rungis mist goed openbaar vervoer. Daardoor komen vrijwel alle medewerkers met de auto naar het werk. Rungis is een gigantische autostad gebouwd in zeer lage dichtheid, ingesteld op vrachtwagens, vliegtuigen en bestelbusjes. Hoe mooi ook, Rungis draagt bij aan het feit dat ons voedsel tegenwoordig hoofdzakelijk uit olie bestaat, volgens Tim Lang 80 procent olie.