Beter samenwerken zonder MIRT

Gelezen in ‘The Power to Collaborate’ (2010) van Nadav Haran:

Het schrijven aan het essay over waarom het zogenaamde MIRT-traject van het rijk regionale samenwerking eerder in de weg staat dan stimuleert vordert gestaag. MIRT staat voor Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport. Het is een rijksinvesteringsprogramma. Vorig jaar is de R van ruimte toegevoegd aan het MIT, dat al sinds begin jaren negentig bestaat. Noem het een coproductie tussen de ministeries van Verkeer en Waterstaat en van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu. Het werkt zo: regio’s in Nederland wordt door de twee departementen gevraagd om zogenaamde gebiedsagenda’s te maken waarin ze investeringen in infrastructuur koppelen aan de beoogde ruimtelijke ontwikkeling op korte, middellange en lange termijn. Aan de hand van deze gebiedsagenda’s starten de departementen vervolgens de onderhandelingen met de regio’s over de programmering van de rijksinvesteringen. Kunt u het nog volgen?

Om te begrijpen waarom MIRT regionale samenwerking hindert is het nodig je te verplaatsen in de regio’s en in hoe zich daar regionale planvorming ontwikkelt. Nadav Haran schrijft daarover in zijn recent verschenen proefschrift behartigenswaardige woorden. Na de mislukte poging van nationale overheden overal in Europa om begin jaren negentig formele structuren op regionaal niveau te introduceren (in Nederland: stadsprovincies), zochten de regio’s zelf naar meer informele samenwerkingsverbanden. Die hebben zij de afgelopen twintig jaar ontwikkeld. Met wisselend succes. Haran benoemt ze en meet hun strategische effectiviteit. Doorgaans wordt in dat verband van rijkszijde neerbuigend gesproken over ‘bestuurlijke drukte’ en ‘bestuurlijke spaghetti’, maar Haran doet dat niet, integendeel. Hij spreekt van een nieuwe benaderingswijze die hij betitelt als ‘’the collaborative approach’’. “The collaborative approach accentuates the need to break through static governmental structures and unbolt these to complement open processes that involve all relevant stakeholders. It suggests a shift from the continuous search for an optimal formula of formal governmental settings and a turn toward the adoption of flexible and informal coordinating modes of governance aiming to connect stakeholders and promote coherent collective action in the regions.” De strategische capaciteit van sommige stedelijke regio’s is hierdoor aanzienlijk vergroot. MIRT nu doorkruist die nieuwe, veelbelovende benadering op lompe wijze. Daarover gaat mijn essay.


Posted

in

,

by

Comments

3 responses to “Beter samenwerken zonder MIRT”

  1. frenk Avatar
    frenk

    Hallo Zef,
    Ik ben bezig met een advies voor VROM en geinteresserd hoe MIRT informele samenwerking MIRT doorkruist. Kun je een tipje van de sluier oplichten?
    gr. Frenk.

  2. Zef Hemel Avatar
    Zef Hemel

    Frenk, in het artikel betoog ik dat MIRT op 5 manieren de regionale samenwerking hindert. 1. door bij MIRT om een gebiedsagenda van de regio te vragen ontlokt het Rijk aan de regio een opportunistische variant van samenwerken met een minimum aan interne afweging (immers, de samenwerking is min of meer gedwongen, tegen wil en dank), 2. door MIRT worden ruimtelijke argumenten gebruikt om infrastructurele investeringen te rechtvaardigen, niet om infra-investeringen in te bedden in een gewenste ruimtelijke ontwikkeling, 3. door MIRT gaat de regio proberen juist hele grote en kostbare projecten binnen te slepen (omdat de mechanismen bij het Rijk die overvragen bij de regio moeten voorkomen zoveel extra werk en werklast kosten voor de regio, dat de regio dit alleen nog voor hele dure investeringen lonend acht), 4. door MIRT ontstaat zo’n enorme bestuurlijke drukte binnen en tussen bestuurslagen, dat de regio er niet aan toekomt om zaken te doen met burgers en stakeholders, waardoor kostbare private investeringen in de regio worden gemist, 5. door de onderhandelingen met het Rijk vergeet de regio om zijn eigen toekomst te bepalen.

  3. frenk Avatar
    frenk

    Ok dank voor je antwoord. Ik heb het proefschrift besteld. Toch een centralistische beweging van het rijk, waarbij VROM en VW elkaar lijken te vinden, waarbij het de vraag is of er nu lippendienst wordt bewezen aan de samenwerking tussen VROM en VW, afstemming mobiliteit en ruimte, of dat er feitelijk iets gebeurt. Een voorbeeld is volgens mij dat de RAAM brief voor Almere al uit is, bij wijze van spreken, maar dat VW nog steeds de knoop met betrekking tot OVSAAL A6/9 niet heeft doorgehakt. Hoezo afstemming mobiliteit en ruimte?

    Terugkomend op je antwoord. Vooral het tweede punt is vrij kwalijk vanuit het gezichtspunt van VROM. VROM is meer dan dat zou je zeggen. Heb je een voorbeeld?

    Wat hier op zich los van staat is de vraag hoe verhoudt regio samenwerking zich tot de nieuwe WRO. Brengt de wet verandering op regionaal niveau? In de WRO ligt het accent op rijk, provincie, gemeente, de regio mocht geen structuurvisie maken.

    Het lijkt me dat er twee organisatorische principes ontstaan; MIRT voor de stadsregio en de WRO voor de provincies bij bijvoorbeeld de ontwikkeling van Valkenburg. Mee eens?

Geef een reactie

Your email address will not be published. Required fields are marked *