Gehoord in de Beurs van Berlage op 18 april 2014:
De G8, de wereldtop van filosofen, vond afgelopen vrijdag in Amsterdam plaats. Het was geweldig. Vier van de acht filosofen hoorde ik er spreken over de toestand in de wereld: Peter Sloterdijk, Huub Dijstelbloem, Benjamin Barber en John Gray. Niet een was er optimistisch. De wereld staat er slecht voor. (Is het ooit anders geweest?) Wat vooral opviel was dat geen van de vier geloofde in politiek, althans in wat nationale regeringen zoal doen. Dijstelbloem wees erop dat regeringsleiders ‘onderaan bungelen’ als het gaat om instituties waar mensen vertrouwen in hebben. Barber, auteur van ‘If Majors Ruled The World’, gaf voorbeelden van regeringsleiders die ronduit domme dingen doen, elkaar tegenspreken, niet luisteren, niet samenwerken, en waarvan we het dus niet moeten hebben. En John Gray liet zien hoe nota bene de Amerikaanse regering ‘waterboarding’ en andere martelpraktijken weer legitimeerde, terwijl iedereen dacht dat marteling van mensen uit de boze was. Ook slavenhandel en andere barbaristische praktijken, lichtte hij toe, worden veelvuldig door regeringen toegestaan of actief bedreven. Het bracht hem tot de pessimistische stelling dat vooruitgang een mythe is.
De meest optimistische toon sloeg Benjamin Barber aan. In regeringen geloofde hij dus niet. Ook niet in de EU of de Verenigde Naties. Wel meende hij dat steden de wereld kunnen redden. Sterker, dat doen ze al. De politiek in steden is namelijk een fundamenteel andere dan in natie-staten: minder ideologisch, meer maatwerk, meer gericht op het oplossen van concrete problemen. Ook spelen steden, anders dan natie-staten, geen zero-sum game; van samenwerking worden ze sterker, dit gaat niet ten koste van de ander. Daarom zouden steden ook veel meer armslag moeten krijgen, meer eigen regelgeving ontwikkelen, over meer eigen middelen beschikken. Zo gaan, liet Barber zien, steden veel intelligenter om met het mondiale vraagstuk van de migratie. Ze ontwikkelen hun eigen beleid ten aanzien van nieuwkomers en hij voorzag dat steden met bijvoorbeeld ‘stadsvisa’ de toestroom zelf gaan reguleren. Ander voorbeeld: de wijze waarop steden het CO2-vraagstuk aanpakken. Los Angeles wist haar uitstoot bijvoorbeeld te halveren door de eigen zeehaven duurzamer te maken. Die was daar de grote boosdoener. Zoiets, aldus Barber, zou Rotterdam ook moeten doen. Het was allemaal hele praktische filosofie. Hoe lang zal het duren voordat een stad als Amsterdam scooters mag weren van het fietspad?
Geef een reactie