Gehoord in Rotterdam op 22 april 2014:
Filosoof Martijn de Waal promoveerde in 2012 op ‘De stad als interface’. Afgelopen dinsdag gaf hij een lezing op de jaarvergadering van het Forum voor Stedelijke Vernieuwing in Rotterdam. Op overtuigende wijze liet hij zien hoe een virtuele leeslaag wordt toegevoegd aan de fysieke stad, die burgers in staat stelt om gebouwen en plekken op nieuwe manieren te lezen. Signalering die vroeger met neon of uithangborden aan gevels werd uitgedrukt, vindt tegenwoordig plaats op beeldschermen. Daardoor kunnen plekken tijdelijk door bepaalde groepen ongemerkt in beslag worden genomen. ‘Parochialisering’ wordt zo’n ontwikkeling ook wel genoemd. Kortom, technologie stelt burgers in staat om steden anders te organiseren. Hij gaf mooie voorbeelden hiervan: Airbnb zet woonhuizen tijdelijk om in hotelkamers, de RAI verandert tijdelijk in een grote besloten pop-up store. Dat de stad ook daadwerkelijk zal veranderen staat niet vast, maar het kan wel. Voor eenzelfde keuze stonden we toen de auto aan zijn onstuimige opmars begon: suburbane autolandschappen of toch maar compacte steden? We hebben, aldus De Waal, nog steeds een keuze.
Daarna sprak René Boomkens, hoogleraar Algemene cultuurgeschiedenis aan de UvA, over de nieuwe burger. Die ontwikkelt zich tot een burger-deskundige of beter: de verlichte intellectueel ontwikkelt zich tot een specialistische intellectueel. Dat is een intellectueel die niet meer ‘namens ons allen’ spreekt, maar gewoon als burger uitspraken doet over zijn eigen vakspecialisme. Onze steden zitten vol met dergelijke burger-deskundigen. Antropologen, filosofen, juristen, psychologen, tal van specialisaties voegen zich bij de planners en stedenbouwkundigen, die hierdoor niet meer alleenheerschappij over de stad van de toekomst kunnen claimen. Boomkens vindt vooral de bijdrage van de antropologen interessant. Nu er geen primitieve culturen meer bestaan, richten zij zich steeds meer op de moderne stedelingen, die zij nauwkeurig observeren. Overigens voorspelde de filosoof verwarring en nieuwe verhoudingen binnen de stadsontwikkeling. Definitieve uitspraken deed hij niet. We leven, zei hij, in spannende tijden.
Geef een reactie