Gelezen in The city in time and space (2000) van Aidan Southall:
Hoe moet het verder met Caïro? Oppositieleider en Nobelprijswinnaar Mohamed El Baradei stelde afgelopen weekeinde in Het Parool dat Egypte onder dertig jaar Mubarak is afgedaald naar een bedroevend peil. “Ooit was Caïro het culturele en economische centrum van de regio. Daar is niets meer van over.” Is dit politieke retoriek van een getergde oppositieleider? De Amerikaanse etnograaf Aidan Southall, hoogleraar aan Princeton University, beklemtoont in zijn meeslepende studie over de verstedelijking van de wereld door de eeuwen heen dat Caïro van oudsher een veerkrachtige stedelijke cultuur kent die de tijden goed heeft doorstaan. De huidige crisis, denk je dan, zal hij ook wel te boven komen.
Southall is op zijn best als hij een studie uit 1995 aanhaalt van collega-antropoloog U. Wikan, getiteld ‘Sustainable development in a Mega-City”. Wikan heeft gedurende lange tijd honderd inwoners van Caïro gevolgd. In 1969 begonnen in kelderruimten zonder licht of in kamers met drie bedden, kon de helft van hen zich in 1994 al eigenaar noemen van een eigen woning. De gemiddelde opleiding was gestegen van 3,6 jaar naar 9,8 jaar. De mensen aten en kleedden zich beter, hoefden minder hard te werken en keken Egyptische televisie, en dat alles ondanks toenemende bevolkingsdruk en economische neergang. Doorzettingsvermogen en behendige omgang met een groot relatienetwerk lagen aan de basis van hun succes. Het gemiddelde aantal kinderen dat de honderd kregen daalde: van 8 tot 9 kinderen per vrouw naar 3 tot 4. De mannen zorgden voor de inkomens en hadden vaak meerdere banen, die ze via netwerken van vrienden, familie en relaties wisten te bemachtigen, deels werden die banen gevonden in het informele circuit. Vrouwen gingen over het geld en pasten thuis op de kinderen. Huren bleken stabiel, maar kinderen moesten, wanneer ze eenmaal op zichzelf gingen wonen, dikwijls het vijftienvoudige betalen. Ze waren gedwongen om voor huisvesting door te schuiven naar de Caïrese periferie. Lange busreizen verwijderen hen sindsdien van hun familie, die hen bijstaat in hun dagelijks overleven. Religie eist dat de vrouwen binnen blijven en niet werken, tenzij ze geletterd zijn en kans maken op een goede baan. They huddle in dark inner rooms with only neon lights. Kinderen moeten naar scholen en dagopvang, wat relatief veel geld kost, maar de mannen zijn daartoe bereid en ook in staat. Bruidschatten raken uit de gratie en mannen verwerven het recht op echtscheiding. Ofschoon de Egyptische man streng toeziet op de kledingkeuze van zijn vrouw en elk detail van haar leven, wordt hij van lieverlee een echte huwelijkspartner. Het resultaat van deze langzame vooruitgang, aldus Southall, is een maatschappij met weinig misdaad en een bescheiden verzorgingsstaat die eigenlijk alleen voedsel subsidieert, een stabiel familieleven zonder echtscheiding en een grote veiligheid. Southall: Despite warnings that Caïro may be an ever growing mass of underemployed , disaffected wretches in one of the world’s largest slums, it is a mega-city monster drowned in air pollution and congestion but with remarkable human features.
Geef een reactie