Talent, trek naar de metropool!

Gelezen in NRC Handelsblad van 9 november 2018:

Bron: NRC Handelsblad

Onder de kop ‘Succesvolle kunstenaar al jong aan de top’ publiceerde NRC Handelsblad eind vorig jaar een interessant artikel over hoe het succes van kunstenaars afhangt van het bewegen in de juiste netwerken in de vroege fase van hun carrière. Het was Bart Funnekotter die verslag deed van onderzoek van wetenschappers van Northeastern University in Boston naar een half miljoen kunstenaars en hoe deze in de netwerken van musea, veilingen en galerieën hun weg zochten. De gegevens betroffen omvangrijke databestanden van liefst 497.796 tentoonstellingen, ruim 16.000 galerieën, 289.677 tentoonstellingen in 7.568 musea en 12.208 veilingen, alle verspreid over 143 landen en geïnventariseerd tussen 1980 en 2016. Het leidde tot een ‘wereldwijd web van kunsttransacties’. En wat blijkt? “Het succes van een kunstenaar is in grote mate afhankelijk van diens toegang tot een klein aantal vooraanstaande galerieën en musea.” Die topinstellingen blijken zich alle in Europa en Noord-Amerika te bevinden. Het gaat om een stuk of twintig. “Dit zijn vaak instanties met een lange geschiedenis, een fraaie locatie en veel beschikbare financiële middelen.” Het centraler in het netwerk, hoe prestigieuzer.

Genoemde ‘fraaie locatie’ betreft doorgaans een grootstedelijke, want vrijwel alle topinstellingen bevinden zich in de grootste metropolen, het MOMA in New York voorop. Het onderzoek lijkt ook te suggereren dat steden die dergelijke prestigieuze kunstinstellingen huisvesten tevens getalenteerde kunstenaars aantrekken. Hun lot hangt immers sterk van het juiste netwerk af. Ze weten dat ze in een grote stad met topinstellingen beter af zijn. En het luistert nauw. Want je hoort erbij of niet en dat begint al vroeg. Werk van kunstenaars, zo blijkt, circuleert binnen clusters, maar maakt zelden de sprong naar een ander cluster. “Wie er niet in slaagt aan het begin van zijn carrière tot deze elite door te dringen, heeft weinig kans dat op latere leeftijd alsnog te doen.” En wat voor kunstenaars geldt, zou maar zo eens ook voor andere beroepsgroepen kunnen gelden: advocaten, bankiers, historici, schrijvers, acteurs, wetenschappers, journalisten. De metropool biedt mensen de meeste kans op succes. Hoe vroeger iemand naar de metropool trekt, hoe gunstiger voor hem of haar. Eigenlijk wisten we dat al. Maar nu blijkt het ook uit dit onderzoek met deze indrukwekkende wereldomspannende dataset. Het maant iedereen om in beweging te komen. Wie in de provincie blijft, zal het minder ver schoppen. Verhuis je naar de metropool, dan duurt je carrière langer en verdien je gemiddeld vijf keer meer dan elders. Althans, dat is bewezen voor kunstenaars.