Virusangst

Gelezen in De Volkskrant van 28 april 2009:

Interessante column van Hans Moleman in De Volkskrant over de varkensgriepepidemie. Of eigenlijk gaat de column over Hongkong. Deze voormalige stadsstaat lijkt het beste voorbereid op het virus van de varkensgriep. Zeker als je het afmeet aan de natiestaat China. Want die heeft alle reden bang te zijn voor de oprukkende varkensgriep. Zes jaar geleden, aldus Moleman, was het land in de ban van het Sars-virus. Anvankelijk verzweeg ‘Peking’ de uitbraak. Maar voorjaar 2003 kon ze er niet meer omheendraaien. "Grote delen van China werden praktisch lamgelegd door duizenden controleposten van ziekenhuispersoneel en politieagenten die mensen met koorts uit treinen, bussen en vliegtuigen plukten en in quarantaine plaatsten." Niet verwonderlijk dat ‘Peking’ de uitbraak van het varkensvirus in Mexico met grote alertheid volgt. Echter, alleen in Hongkong merk je dat. Door de grotere openheid aldaar. Maar ook door de snelle maatregelen die daar worden getroffen. Afgelopen weekeinde heeft het stadsbestuur van deze metropool een serieuze medische alarmfase afgekondigd. Op het internationale vliegveld en aan de grensovergangen met China (ja, die bestaan nog steeds!) zijn detectoren opgesteld, die reizigers met verhoging moeten opsporen. Moleman: "Hongkong zelf is waarschijnlijk het best voorbereid. De stad heeft niet alleen Sars achter de rug, maar ook lange ervaring met het bestrijden van vogelgriep. Het gemeentebestuur trekt bijna 100 miljoen euro uit om de handel in leven de kippen uit te bannen, wat praktisch ondoenlijk is in de rest van China. Er liggen ook 20 miljoen doses Tamiflumedicijn klaar." En sinds enige tijd is Hongkong vertegenwoordigd in de top van de Wereldgezondheidsorganisatie, de WHO. De directeur-generaal aldaar is Margaret Chan Fung Fu-chun, voormalig hoofd van de Hongkongse gezondheidsdienst. Chan geldt als een virus-expert. Ondertussen vreest Hongkong vooral dat de varkensgriep via China binnensluipt, omdat de controles daar van mindere kwaliteit worden geacht. In Peking studeert de regering nog altijd op te nemen maatregelen. Te laat dus.

Leg deze colum naast ‘The Gost Map’ (2006) van Steven Johnson en je begrijpt de boodschap. De subtitel van zijn boek luidt: "A street, a city, an epidemic and the hidden power of urban networks’. Begrepen? Vandaar het nut, nee het grote belang van metropoolvorming: hierdoor worden we intelligenter en uiteindelijk resistenter tegen virussen en andere gevaren. En het zijn niet alleen de metropolitane netwerken die hierin cruciaal zijn. Onder dit alles schuilt het grote belang van openheid, vrijheid. Zonder vrijheid en nabijheid geen intelligentie, geen snelle aanpassing aan gewijzigde omstandigheden. Metropoolvorming als noodzaak. Een kwestie van leven en dood.