Waanzinnig

Gelezen in NRC Handelsblad van 20 april 2009:

Aan de vooravond van de Vrijstaat Amsterdam overleed de Britse cultschrijver J.G. Ballard. Pieter Steinz schreef een necrologie in NRC Handelsblad. Volgens mij is Steinz kort daarna ook overleden. Enfin, door de drukte had ik nauwelijks tijd zijn tweekolomstekst tot me te nemen; ik knipte hem nu pas uit de krant. Het was George Brugmans die me jaren geleden op het spoor zette van Ballard en diens science fiction-achtige oeuvre. Intrigerend vond ik het hoe deze schrijver een principe dat hij waarneemt in de realiteit in zijn uiterste consequentie doorredeneert. "Zie mijn verhalen als wegen die we kunnen kiezen: ik laat zien waartoe ze leiden," zei hij ooit. Dat is geen science fiction meer, maar fictie van een klasse waar vooral Kurt Vonnegut een patent op had.

Steinz citeert uit een oud CS-interview met Ballard: "De technologische maatschappij berooft ons van meer en meer morele beslissingen. Tegelijkertijd eisen we in ons privéleven juist steeds meer vrijheid. En dat is geen wonder, want in een door de staat gecontroleerde maatschappij is het eigen hoofd het enige domein waar de verbeelding haar gang kan gaan. In een totaal gerationaliseerde staat is waanzin de enige vrijheid."