Geweldig leuk boek over wandelen heb ik gelezen. Het is geschreven door de Amsterdamse journalist John Jansen van Galen. Titel: Wandelparadijs Nederland (2018). In dit nieuwe boek, uitgegeven bij Balans, doet Jansen van Galen, die al zestig jaar wandelt, verslag van meer dan 500 wandelingen die hij de afgelopen veertig jaar heeft gemaakt. Hij vindt, schrijft hij, Nederland het mooiste land om in te wandelen. Sterker, volgens hem wordt het alleen maar beter. “Wie denkt dat Nederland er voor de wandelaar niet op vooruitgaat, is een zwartkijker of heeft zijn ogen in zijn zak.” Het is een boude stelling, maar goed, enthousiaster kan iemand toch niet zijn? Had ik net een stuk voor De Groene Amsterdammer geschreven over hoe achteloos planners omgaan met wandelpaden en hoe bedreigd het wandelen hier is. Ook analyseerde ik waardoor dat volgens mij komt en wat we zouden moeten doen om dit te veranderen. Komt daar een geoefende wandelaar die al mijn somberheid bestrijdt. En dat schreef hij al vijf jaar geleden. Daarom terug naar Jansen van Galen, die het volgende noteert: “Steeds meer landgoederen en uiterwaarden worden opengesteld, telkens andere trajecten beschreven of gemarkeerd. En vele wandelpaden doorsnijden ook ‘nieuw land’. Nederland is een waar wandelparadijs.”
Vroeger, aldus Jansen van Galen, stonden overal bordjes met ‘verboden toegang’, maar tegenwoordig zie je bijna overal bordjes met: ‘opengesteld’. Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer hebben de afgelopen decennia in Nederland steeds meer gronden verworven en hun terreinen voor bezoekers met gemarkeerde paden ontsloten. Ook in het rivierenlandschap is de afgelopen decennia veel veranderd. Moest je vroeger op de geasfalteerde weg op de dijk blijven, tegenwoordig kan je als wandelaar de uiterwaarden betreden. Vervolgens struin je door de nieuwe natuur. Met dank aan Plan Ooievaar en het programma Ruimte voor de rivier. Je moet het dus over een lange termijn bekijken, bijvoorbeeld een heel mensenleven, en dan besef je dat het allemaal stukken is beter geworden. En ook, vervolgt Jansen van Galen, met de smartphone hoef je geen geoefende kaartlezer meer te zijn. Het wandelen is zoveel makkelijker en toegankelijker geworden. Hij noemt Wandelnet en Wandelzoekpagina en ook Gegarandeerd Onregelmatig. Stop maar, toen ik het las, gaf ik me direct over. Inderdaad, wandelen mag zich in een geweldige belangstelling verheugen. En druk is het nog altijd niet. “Laat ons gelukkig prijzen met wat we als wandelaars in Nederland nog, en in zo ruime mate hebben: een gevarieerd landschap, uitgestrekte natuurgebieden en een stil platteland.” Wie door Nederland wandelt, ziet een ander, mooier land. Kijk, zo moet je de Nationale Omgevingsvisie schrijven: vanuit het landschap, als geoefende wandelaar.
Geef een reactie