Zieke stad

Gezien in Rialto in Amsterdam op 27 februari 2014:

La Grande Bellezza van regisseur Paulo Sorrentino toont de wandelgangen van de 65-jarige Jeb Gambardella, een geflopte Italiaanse schrijver tevens geslaagde societyfiguur, maar in werkelijkheid gaat de film natuurlijk over de stad Rome. Niet het eeuwige Rome, maar het actuele. Rome als de spiegel van de huidige Italiaanse samenleving. Gambardella woont recht tegenover het Colosseum, zijn buurman blijkt een maffiabaas. Rome is vergeven van de toeristen die allemaal naar de oude monumenten komen kijken – een wereld van clichés -; eentje valt tijdens het filmen nota bene Felliniaans dood neer. De stinkendrijke, egoistische, verveelde Romeinen vieren ondertussen feest. Jeb doet mee. Zijn maatje, die graag de protofascistische dichter D’Anunzio citeert, gelooft daarom niet meer in Rome en gaat terug naar zijn geboortedorp. Gambardella blijft. Hij gelooft net zo min in een toekomst, elke illusie over een beter leven heeft hij achter zich gelaten. Maar dat is geen reden om de stad iets te verwijten.

In de Volkskrant van 1 maart lees ik over de enorme schuld van de stad Rome. Het zou gaan om bijna 1 miljard euro, maar de schuld was in het verleden nog veel groter. Rome staat op de rand van een faillissement. Burgemeester Ignazio Marino is woedend. "Afgelopen voorjaar kozen de Romeinen als nieuwe burgemeester een chirurg, maar de ziekte is niet zomaar uit de stad gesneden," schrijft Sarah Venema in de Volkskrant. De nieuwe minister-president Renzi springt bij met een donatie van 570 miljoen euro. De hoofdstad, aldus Venema, kost jaarlijks 5,5 miljard euro. De rijken die in Sorrentino’s film elke nacht feest vieren, doen dat kennelijk in een stad die de wegen niet meer kan onderhouden, het huisvuil niet meer kan ophalen en de bussen, metro en trams niet meer kan laten rijden. Over welke ‘ziekte’ hebben we het eigenlijk? Venema: er zijn teveel ambtenaren. Zou het?