Gelezen in ‘All that is solid melts into air’ (1982) van Marshall Berman:
Donderdagmiddag 22 november aanstaande geef ik college in het Bungehuis over de Bijlmer. Het wordt een college over ‘social engineering’. Hoe zal ik beginnen? Waarmee kan ik de aandacht van de studenten van meet af aan het beste vangen? Met het neerhalen van Pruitt Igoe in St. Louis? Daarmee zet ik wel direct de toon. Maar het gevaar dat ik de Bijlmer dan tendentieus neerzet is wel erg groot. Het is van dik hout zaagt men planken. Iets constructievers is ook mogelijk. Beginnen met het Algemeen Uitbreidingsplan bijvoorbeeld. Nee, dan kies ik liever nog iets anders, iets wat aan het AUP voorafging. Ik begin met de wandeling van Le Corbusier in 1924 op de Champs Elysées, Parijs.
Toen de Frans-Zwitserse architect Charles Jeanneret, alias Le Corbusier, op 1 oktober 1924 over de Champs Elysées flaneerde, werd hij bijna omver gereden door hardrijdende auto’s. Het was op een zwoele nazomeravond. Le Corbusier: “It was as if the world had suddenly gone mad.” Twintig jaar eerder, tijdens zijn studententijd, behoorde de straat nog aan hem en zijn vrienden – “we sang in it, we argued in it, while the horse-bus flowed softly by.” Le Corbusier realiseerde zich ineens dat die tijd voorgoed voorbij was. De nieuwe mens, aldus de jonge architect, had een nieuw soort straat nodig, een soort machine voor verkeer; een werkelijk moderne straat moet zijn “as well equipped as a factory.” Op zo’n moderne straat lopen geen mensen meer. “Cafes and places of recreation will no longer be the fungus that eats up the pavements of Paris.” Marshall Berman, die Le Corbusier hier citeert, noemt dit inzicht op die nazomeravond in Parijs allesbepalend voor wat later komen zou: “From Le Corbusier’s magic moment on the Champs Elysées, a vision of the new world is born: a fully integrated world of high-rise towers surrounded by vast expanses of grass and open space – the tower in the park – linked by aerial superhighways, serviced by subterranean garages and shopping arcades.” Dat jaar nog publiceerde hij ‘La Ville Radieuse’. Vijftig jaar later volgde de Bijlmer.
Geef een reactie