Poldertafel

Gelezen in NRC Handelsblad van 30/31 oktober 2010:

Johan Schaberg schreef vorig weekeind in NRC Handelsblad een mooi stukje over de veel te grote vergadertafel in de veel te indrukwekkende Treveszaal aan het Binnenhof te Den Haag. Een kabinet van twaalf ministers dat daar wekelijks vergadert, was de strekking, kan niet nader tot elkaar komen, dat wordt nooit een hecht team. “Als iemand er bewust op uit was geweest die ontwikkeling van saamhorigheid en teamgeest in de ministersploeg tegen te gaan, had hij dit kunnen bedenken. Laat het licht uit, dan blijven ze klappen, zegt de zaalknecht. Zet ze ver uit elkaar aan een veel te deftige tafel, zegt Machiavelli, dan zullen ze nooit samenwerken.” Het artikel riep bij mij  twee eerdere kwesties in herinnering. De eerste is hoe Herman Wijffels als kabinetsinformateur bij het aantreden van het vorige kabinet destijds bewust een etablissement in Beetsterzwaag opzocht om, ver van Den Haag, een teamgeest te kweken. Maar het ging verder. Hele verhalen over de aard van de tafel waaraan men toen vergaderde, zetten me destijds op het verkeerde been; de tafel stond niet in Beetsterzwaag, maar was op last van Wijffels naar Friesland overgekomen. De andere kwestie is de Zomergastenuitzending met Alexander Pechtold, vorig jaar, toen de D66-voorman beelden van de architectuur van de vernieuwde Tweede Kamer toonde. Die hele enscenering van Pi de Bruijn, zei hij, was gericht geweest op mediatisering, maar het gevolg was dat de regering tegenover de kamer was komen te staan. Het verklaarde volgens hem de venijnige polarisatie. Met zoveel woorden beweerde hij dat dat in de oude Tweede Kamer – een omgebouwde balzaal – nooit was gebeurd.

Of er van saamhorigheid en samenwerking sprake is, wordt dus in hoge mate bepaald door het meubilair, de architectuur, de inrichting en de geografie. Daarom is een zorgvuldige keuze van de stad, de locatie en de inrichting bij vergaderingen ook altijd zo belangrijk. Amsterdam biedt het kabinet-Rutte daarom haar ‘poldertafel’ aan. Speciaal voor de Internationale Architectuurbiennale Rotterdam van 2009 heeft de kunstenaar Gijs Frieling in opdracht van de Dienst Ruimtelijke Ordening een vergadertafel vervaardigd en beschilderd. De tafel is negenhoekig en ideaal voor vruchtbaar polderen. Op elk van de hoeken van de tafel staan de principes van het goede polderen geschilderd: ‘The Amsterdam Principles’. De negen stoelen worden gratis bijgeleverd. Nog mooier is wanneer het kabinet voortaan in ‘s lands hoofdstad zou vergaderen. Dat zou pas werkelijk schelen. Het zou de teamgeest en inspiratie, in de Haagse Treveszaal geheel afwezig, enorm helpen bevorderen.