Airport Corridor

Gehoord in Parijs op 20 mei 2011:

Anne-Marie Romera is directeur van het Departement van Regionale en Lokale Economische Ontwikkeling van het IAU, het Institut d’Amenagement et d’Urbanisme de la région Ile-de-France. Van haar hoorden we afgelopen week over de clusterbenadering die gevolgd wordt in Parijs. Clusterbenadering? Jawel, elke stad in Europa volgt op dit moment een economische clusterbenadering. Per cluster wordt gezorgd voor huisvesting, financiering en onderwijs. Op die manier hoopt men innovatie te bevorderen. Zo ook in Parijs. In Parijs onderscheiden ze zeven innovatieve clusters. Het zijn precies dezelfde clusters als die in Amsterdam worden onderscheiden. In totaal wordt er 1 miljard euro in de Parijse clusters geïnvesteerd. Het regionale budget is nog groter: dat omvat een bedrag van liefst 4,6 miljard. Romera spreekt van ‘Operation Campus’: voor elke cluster wordt gewerkt aan een of meer campussen. Bijvoorbeeld op vliegveld Le Bourget. Daar gaat het om een investering van 130 miljoen euro in het cluster luchtvaart, ruimtevaart en laboratoria. Het cluster bestaat uit 900 deelnemers. De bedoeling van ‘Operation Campus’ is om getalenteerde Franse wetenschappers uit Californië te laten terugkeren. Lovenswaardig, maar het zal niet werken. Innovatie ontstaat tussen clusters, niet binnen clusters.

Een ander cluster is dat van de logistiek. Alle hoop is hier gevestigd op Roissy. Het vliegveld Charles de Gaulle (CDG) moet niet minder dan een ‘Aerotropolis’ worden: een heuse luchthavenstad in het noordoosten van Parijs. Met Roissy, stellen de economen, wordt Parijs de Europese hub voor luchtvracht. Nu al landen er vierentwintig uur per dag vrachttoestellen om Europa van spullen te voorzien. Het Amerikaanse FedEx is er sinds enige jaren gevestigd. Op dit moment wordt er al 2,3 miljoen ton vracht overgeslagen op CDG, in Roissy werken 160.000 mensen, de groei in overslag is jaarlijks 5 procent. “We’re like Brazil”. Daarmee bedoelt Hervé Dupont, algemeen manager van Plaine de France, dat de imposante economische groeicijfers gepaard gaan met grote sociale problemen. De 450.000 inwoners van Roissy hebben namelijk overwegend lage inkomens, kampen met ernstige luchtvervuiling, geluidsoverlast en een slechte bereikbaarheid, ze worden gestigmatiseerd vanwege het slechte imago van het gebied. CDG staat niet bekend als een aangename luchthaven. Dupont adstrueert dit met het voorbeeld van Roland Garros, het veel te kleine tennispark bij Bois de Boulogne dat op zoek was naar een andere plek in Parijs, maar dat uiteindelijk afzag van Roissy vanwege de slechte reputatie. Wat dringend moet gebeuren, zei hij, was een verandering van perspectief. Roissy moet niet meer de plek zijn waar je alle rommel kwijt kunt, maar de plek waar je graag wilt zijn. Ze moet betekenis krijgen juist voor de lokale bevolking.Wat het logistieke cluster hierin kan betekenen is me allesbehalve duidelijk geworden.