Best denkbare overheidsbesteding

Gelezen in ‘The New Geography of Jobs’ (2013) van Enrico Moretti:

In hoofdstuk 6 van ‘The New Geography of Jobs’ schetst econoom Moretti een beeld van groeiende ongelijkheid en verdeeldheid in de Verenigde Staten. Oorzaak: de economie heeft sterk de neiging om ruimtelijk te clusteren. Zo ontstaat een landelijk beeld van groei en krimp. En krimp, dat is al snel een armoedeval voor velen. Het enige wat erop zit is om weerbare zelfvoorzienende lokale ecosystemen te bouwen, en wel zoveel mogelijk van onderop. Zeker, tien jaar geleden had Richard Florida een punt, toen hij stelde dat de lokale kwaliteit van leven belangrijk is en dat een rijk uitgaansleven mensen vasthoudt, dus dat een stad vooral ‘cool’ en ‘sexy’ moet zijn, maar het is niet genoeg. Berlijn bewijst het. Berlijn is sexy, maar arm. Ook het aantrekken van een dure universiteit helpt slechts een beetje, het is zeker niet de oplossing. Wat werkt dan wel? Het enige wat werkelijk helpt is een stevige ingreep in het lokale ecosysteem en de enige die dit kan doen is de lokale overheid. Aan welke stevige ingreep denkt Moretti?

Moretti wijst er terecht op dat geen van de succesvolle steden in Amerika zijn succes heeft te danken aan een ‘big push’. Daarvoor moet men naar Azië, waar bijvoorbeeld Taiwan geweldige overheidsprogramma’s heeft gelanceerd die tot grote successen hebben geleid. Het gevaar is ook groot dat lokale overheden elkaar gaan overbieden. Dan werkt het niet. Wat werkt dan wel? Hierop introduceert Moretti het Empowerment Zone Program van 1993. Dat overheidsprogramma van de regering Clinton richtte zich op achterstandswijken. Het ging in de eerste plaats om sociale investeringen, in trainingsprogramma’s voor werklozen. In 2010 werd dit federale programma  geëvalueerd. Wat bleek? Een groei van 15 procent van de lokale werkgelegenheid binnen vijf jaar. Het leidde bovendien tot revitalisering van vele achterstandsbuurten. Overal was sprake van gentrificatie, zonder dat de zittende bevolking werd verdreven (met uitzondering van Harlem). Het totaal aan loonstijgingen bedroeg 900 miljoen dollar. Volgens Moretti was het de best denkbare besteding van overheidsmiddelen.