Gelezen in Naked City (2010) van Sharon Zukin:
Na afloop van haar voordracht bij Sense of Place aan het Amstelveld ontspon zich een levendige discussie tussen de aanwezigen, die helemaal over het hoofd van de New Yorkse spreekster Sharon Zukin leek te gaan – een typisch Amsterdams gezelschapsspel waarbij de kosmopolitische dimensie, inclusief de buitenlandse spreekster, even uit het oog werd verloren. Was The Coffee Company nu wel authentiek of niet? Dat soort vragen. Ja dus, de Coffee Company was natuurlijk authentiek want ze was typisch Amsterdams en had lange tijd weerstand geboden aan de Amerikaanse keten van Starbucks. Ja ze was authentiek, want ze vestigde zich alleen in levendige stadsstraten. Nee, ze was niet authentiek want de politiek gebruikte haar om authentieke straten op te knappen. Neem de Javastraat. Die is authentiek, maar als met een vestiging van de Coffee Company er straks hip volk op afkomt, stijgen de vastgoedprijzen. Weg authenticiteit. Enzovoort.
New York heeft zijn ziel verloren. Alle authenticiteit is weg. Aan het begin van haar voordracht stelde Zukin dat steeds meer mensen op de grote stad afkomen omdat ze willen worden betoverd (they want to be enchanted), de stad is voor hen een magische plek. Mensen willen geschiedenis, ze willen cultuurhistorie, ze willen het niet-alledaagse, ze zijn op zoek naar het bijzondere, het gemediatiseerde. In die trek naar de metropool plaatste Zukin het begrip ‘authenticiteit’. Door te refereren aan de kennelijke behoefte aan betovering ging er bij een enkele sociologisch geschoolde aanwezige een luikje op. Max Weber! Die had in 1917 geschreven over de onttovering van de wereld. "Het is het lot van onze tijd, met de haar eigen rationalisering en intellectualisering, vooral: de onttovering van de wereld, dat juist de laatste en meest sublieme waarden zijn teruggetreden uit de openbaarheid, óf naar het (…) rijk van het mystieke leven, óf naar de broederlijkheid van de directe betrekkingen van individuen tot elkaar". Hierdoor is er volgens Weber een zinprobleem ontstaan: de mens moet in een onttoverde wereld zelf zin geven aan zijn handelen en bestaan, vanzelfsprekende levensordeningen zijn weggevallen. Inmiddels zijn we honderd jaar verder. Hoe geven we nu zin aan ons leven? Weber refereert in zijn werk nauwelijks aan de ruimtelijke dimensie van de maatschappij. Het enige wat hij over steden opmerkte, is dat ze in de middeleeuwen autonomie bevorderden en voor het eerst burgers produceerden die heuse individuen waren. Toen leefde tien procent van de mensheid in steden. Inmiddels is dat aantal opgelopen tot meer dan vijftig procent. De trek naar de steden gaat onverminderd door. Al die zelfstandige, naar zingeving zoekende individuen, ze zoeken betovering in de grote stad.
Geef een reactie