Compacte luchthaven

Gelezen in Earth Island Journal, augustus 2001:

Jim Starry is een Amerikaanse uitvinder. Zijn PR-agent in Nederland, Freed Schmitter, ontmoette ik bij toeval in de Zuiderkerk. Schmitter was gestuit op de Vrijstaat en dacht daar het idee van Starry kwijt te kunnen. Ineens herkende hij mij. Even dacht ik in een roman van Paul Auster te zijn beland. Starry, vertelde Schmitter, heeft een concept ontwikkeld voor vliegvelden dat tot enorme reducties aan brandstofverbruik kan leiden. Hij overhandigde me zijn kaartje en een copie van een artikel uit de Earth Island Journal. Van dat tijdschrift had ik nog nooit gehoord. Wist u dat een Boeing 747 gemiddeld meer dan 500 gallons brandstof verbruikt tijdens het taxiën? Dat is evenveel als het brandstofverbruik van een auto in een jaar tijd. Een duizendtal ritjes van taxiënde vliegtuigen – heel normaal voor een dagje Schiphol – komt neer op een verbruik van 12 miljoen gallons kerosine – dat is evenveel als wat 200.000 auto’s per dag verbruiken. De uitlaatgassen van vliegtuigen produceren per eenheid 14 keer meer schadelijke stoffen dan een gewone benzinemotor. "At many airports, levels of carbon monoxide, hydrocarbons and nitrogen oxides are at least 10 times higher than in surrounding cities." Slechts vier procent van al die verbrande brandstof wordt daadwerkelijk gebruikt voor beweging. De rest is geluid en stank. Vindt u het gek dat steden zich met de vliegvelden in hun omgeving bemoeien?

De oplossing van Starry is even eenvoudig als effectief: breng een helling aan in de start- en landingsbanen. Aan het begin van de baan kan de hellingsgraad 1 procent zijn, maar die loopt dan op naar 4 procent. Zo wordt het vliegtuig bij landing afgeremd en krijgt hij vaart met behulp van de zwaartekracht bij het opstijgen. Onder de opgelichte banen kunnen parkeergarages en vertrek- en aankomsthallen worden gebouwd, waardoor een compacte setting onstaat die afstanden doet verschrompelen. Starry schat dat zijn luchthaven slechts een derde van het huidige landoppervlak nodig heeft en zeker 300 miljoen gallons kerosine per dag kan besparen. Wie regelmatig vanaf Schiphol vliegt en de zogenaamde ‘milieubaan’ (ook wel ‘vijfde baan’ of ‘polderbaan’) gebruikt, weet hoelang hij al taxiënd onderweg is en kan makkelijk een schatting maken van het enorme energiegebruik. Het ruimtegebruik van het huidige Schiphol en de impact van de luchthaven op Amsterdam en omgeving laat ik hier verder onbesproken. Die zijn, gegeven de mainportstatus, gigantisch. Interessante man, die Starry.