Dit gaat niet goed

Gelezen in de Volkskrant van 3 maart 2012:

Het begrotingstekort van Nederland, aldus het CPB, dreigt op te lopen tot 4,5 procent, terwijl 3 procent binnen de Europese Unie als plafond is afgesproken. Nederland is in één klap probleemland geworden. De regering moet als een gek gaan bezuinigen. Vandaag al beginnen de onderhandelingen op het Catshuis. Dat de Nederlandse economie zwak is heb ik al vaker betoogd, maar de analyses in de kranten na het bekend worden van dit cijfer slaan de plank mis. In de Volkskrant werd de Nederlandse economie onmiddellijk vergeleken met de Duitse, maar op een verkeerde manier. De Duitse is gezond, maar de onze niet, zeker. Maar waarom eigenlijk? De Duitse consument spendeert veel, maar de Nederlandse niet meer, is de redenering. En verder kent de Duitse echte maakindustrie, terwijl de Nederlandse alleen maar handelt en diensten verleent. En ja, die bankensector, die is in Nederland naar verhouding veel te groot. Bovendien exporteert Nederland veel, maar hoofdzakelijk binnen Europa, en uitgerekend Europa heeft het zwaar. “De Duitse exportmotor hapert ook wel iets, maar dat wordt gecompenseerd door de vrolijke consument en de sterke overheid.” Hoe kan je nu economisch groeien als de overheid snijdt, de consument bezuinigt en de export wankelt? Allemaal waar, maar niet de kern.

Wat is er werkelijk aan de hand? De grote steden in Duitsland groeien al jaren, dankzij een wet, midden jaren negentig ingevoerd, die metropoolvorming bevordert. Rond dezelfde tijd werd het ICE-net van hogesnelheidstreinen tussen de belangrijkste steden stevig uitgebouwd. Het gevolg is dat de grootstedelijke economie er floreert en niet, zoals bij ons, de regio. Want niet alleen de productie van goederen, maar ook de diensteneconomie spint garen bij metropoolvorming. Kijk naar China en Brazilië en realiseer je dat demografische concentratie en metropoolvorming de drijvende krachten achter economische dynamiek zijn. Duitsland heeft dit tijdig ingezien en Frankfurt, Hamburg, Bremen, Berlijn, München en Keulen alle ruimte gegeven. Terwijl in ons land de stadsregio’s op de klippen liepen, werden in Duitsland nota bene elf metropoolregio’s gesticht. Bevolkingskrimp wordt bij onze Oosterburen ook niet tegengegaan. Maar wat doet de regering-Rutte? Ze heft de WGR-regio’s op, waardoor de grote steden helemaal worden uitgeleverd aan de provincies. Zelfs het laatste beetje grootstedelijkheid wordt zo uit de Nederlandse bestuurlijke organisatie geperst. Als je dan ook nog eens gaat bezuinigen, terwijl de Nederlanders sparen, dan maak je het alleen nog maar erger. Inderdaad, “het zal nog niet eenvoudig zijn de achterstand op Duitsland snel in te lopen.” Helaas, economen in ons land denken niet ruimtelijk en Nederlandse politici zijn provinciaals. Dit gaat niet goed.