Gelezen in ‘Naar een lerende economie’ (2014) van de WRR:
Meer dan 400 bladzijden telt het recente advies van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid over de Nederlandse economie van de toekomst. Die economie is, aldus de raad, een ‘lerende economie’ waarin alle soorten kennis circuleert binnen een onoverzichtelijke multipolaire wereld. Vanaf bladzijde 327 wordt het advies ook voor planologen spannend. Hoofdstuk 11 gaat over ‘responsieve instituties’, met de regio als eenheid van beleid. En ook: de factor ruimte is volgens de raad van cruciaal belang. Nabijheid is zelfs key, “wat zich vertaalt in relatief hoge huren en hogere grondprijzen in de grote steden.” Echter, clustering organiseren van bovenaf, aldus de Raad, is lastig. “Succesvol clusterbeleid vertrekt vanuit wat er is en probeert de samenhang te versterken.” En dan volgt weer de clustertheorie van Michael Porter, waarvan de Raad betwijfelt of die in de Nederlandse conditie wel hout snijdt. Nederlandse regio’s zijn light-versies van buitenlandse en de Randstad mist kritische massa. Waarop de WRR voorstelt: “Het is zaak toe te werken naar een goede, geavanceerde grootstedelijke economie, met een gevarieerd milieu dat jonge mensen kan aantrekken en behouden.” Dat is: bouw een metropool, kan het duidelijker?
Echter, in de uitwerking van deze op zichzelf juiste redenering maakt de WRR een merkwaardige koerswending. Ze meent namelijk dat agglomeraties in Nederland niet sterk zouden kunnen groeien. Dat stelt ze overigens zonder enige nadere toelichting. Waarop ze voor verbetering van de verbindingen tussen regio’s pleit: de zogenaamde ‘borrowed size’. Dat houdt in: verschillende maar aanvullende sectoren in verschillende regio’s moeten tot een ruimtelijke eenheid worden gesmeed. Als u één aanbeveling moet vergeten, dan is het wel die van de ‘borrowed size’. Het is een verwerpelijke, typisch Nederlandse reactie op een uiterst belangrijke vraagstuk, namelijk dat van de dringende noodzaak van grootstedelijkheid in dit land. Opnieuw wordt dit vraagstuk ontweken door een pleidooi voor verdelende rechtvaardigheid op landsdelig niveau, van pappen en nathouden en van iedereen te vriend houden en vooral niet kiezen. Nee erger, de WRR baart hier een ruimtelijk monster. En werken zal het ook niet. Die mieren op het omslag van het rapport, ze lopen naar één punt: de mierenhoop.
Geef een reactie