Gezien op 4 en 5 juni 2014 in Amsterdam:
Laatst hoorde ik het iemand weer zeggen (nog wel een expert): "We zouden in Amsterdam eigenlijk een ‘Emerald Necklace’ moeten maken." Schande, dacht ik nog. Die Emerald Necklace is er al lang. Afgelopen week bezochten mijn kinderen en ik hem, tijdens de avondvierdaagse in Zuid. Vier avonden lang wandelden we door de mooiste groenstructuur die een Nederlandse stad bezit: het Gijsbrecht van Aemstelpark, het Amsterdamse Bos, de Kalfjeslaan, het Amstelpark, de Amsteloevers en het Beatrixpark, alles bijeengehouden door schitterende groenzones en waterlopen. Het aanvankelijke ontwerp dateert van 1937, toen ook de aanleg ervan begon. Het geheel werd voltooid in 1972, toen de Floriade in het Amstelpark zijn deuren opende. In amper vijfendertig jaar kreeg de hoofdstad een grootstedelijke groenstructuur die zijn gelijke in de geschiedenis niet kent. Wat me tijdens de wandelingen nog het meest verbaasde was de uitstekende staat waarin al het groen verkeert, het zorgvuldige beheer van de heemtuinen, de waterpartijen, de schoolwerktuinen, de wateroevers, met als hoogtepunt het groene pad op de zuidoever van de Kalfjeslaan – op Amstelveens grondgebied. Zelden zoveel Hollandse schoonheid en pracht bij elkaar gezien.
De Emerald Necklace werd tussen 1878 en 1894 aangelegd; het geheel was ontworpen door Frederick Law Olmsted. Deze gerenommeerde Amerikaanse landschapsarchitect ontwierp daarmee de oudste regionale groenstructuur van Amerika, die zijn oorsprong vond in het hart van het oude Boston, Massachusetts, aan de Boston Commons, en die vandaaruit zeven mijl naar buiten voert. Inmiddels zijn de 1.100 acres gebruiksgroen door een aantrekkelijke suburbane stad omgeven: Brooklyne. Het hoogtepunt van het parkenstelsel vond ik altijd het imposante arboretum, tegenwoordig beheerd door Harvard University. Het lijdt geen twijfel dat Cornelis van Eesteren, hoofdontwerper van Stadsontwikkeling, het werk van Olmsted in Boston goed kende en als inspiratie nam voor zijn eigen Hollandse polderversie: laaggelegen waterparken, bijeengehouden door met groen omrande sloten en vaarten – waterhuishouding, recreatie en natuurbouw op geraffineerde wijze met elkaar gecombineerd – een ideale Modernistische compositie die bedoeld was om het jonge Buitenveldert mee te sieren. Geestverwanten als Wim Boer, mejuffrouw Mulder en Pieter van Loon hebben er aan getekend. Wat een schoonheid, wat een kostbaar bezit! Kom er tegenwoordig maar eens om. Misschien is dat laatste wat die collega vorige week bedoelde: zouden we niet opnieuw zo’n mooi parkensysteem moeten ontwerpen?
Geef een reactie