Gelezen in Metropolen aan de Noordzee (2010) van Wim Blockmans:
Vandaag in Sluis geweest, krimpgemeente op Zeeuws Vlaanderen. We werden ontvangen in het Belfort (1392) te Sluis. Schitterend stadje, prachtige belfort. ‘s Middags reden we langs het voormalige Zwin. We hoorden het hoofd Cultuur van de gemeente Sluis spreken over de hoogtijdagen van Brugge. Het lot van Sluis was ermee verbonden geweest. Ook hij sprak weer van de verzanding van het Zwin die tot de stolling van Brugge zou hebben geleid. Historicus Wim Blockmans weet beter. Ook tijdens de bloei van Brugge, schrijft hij, was het Zwin al zodanig verzand dat het onbereikbaar was geworden voor zeeschepen. De goederen moesten worden overgeladen in kleinere schepen, die via het kanaal naar Brugge werden gesleept. Dat overslaan gebeurde in Damme en Sluis. Sluis was een belangrijke zeehaven, een voorpost van Brugge. Vanaf omstreeks 1460 begon Brugge de nadelen te ondervinden van zijn verbod van Engels laken en de protectionistische ambachtelijke organisatie van Vlaanderen. Maar wat de voorspoed van Brugge definitief brak was het langdurige politieke conflict in Vlaanderen van 1482 tot 1492. Het ondermijnde de positie van de handelsstad. “Haar havens en verbindingen werden door de militaire operaties geblokkeerd, vreemde handelaars verlieten de stad onder druk van Maximiliaan en op grond van de eigen inschatting. De oorlog en opstand kostte handenvol geld.” Het was Antwerpen dat hiervan sterk profiteerde.
Voor Sluis betekende de blokkade van Brugge de definitieve stagnatie. Daarna is het nooit meer goed gekomen. Erger, telkens werd Sluis het slachtoffer van militaire veldslagen, die van 1604 en die van 1944 vooral niet te vergeten. Beide werden gevoerd om Antwerpen. Die van 1604 werd door de Spanjaarden gewonnen, maar ze verloren 70.000 soldaten (!) èn de zeehavenstad Sluis. Die kwam in Hollandse handen. ‘Vriendelijk vuur’ van de Britten legde later Sluis geheel in de as. Sluis moet nu zien te profiteren van de welvaart van Gent, dat gelegen op veertig kilometer afstand een krachtige opbloei doormaakt, en van het al even sterke Knokke. Maar ze moet vooral afstand doen van haar generaliteitslandengevoel, dat haar klein maakt. Haar toekomst ligt nu eenmaal in haar afhankelijkheid van omliggende steden: Brugge, Antwerpen en tegenwoordig Knokke en Gent. Krimp of geen krimp, in Sluis gaat de Gentenaar mosselen eten.
Geef een reactie