Gelezen in ‘Een ongeluk in slow motion’ (2012) van Ewald Engelen:
De Amsterdamse financieel geograaf Ewald Engelen heeft al zijn recente columns gebundeld. Zo kunnen we de financiële crisis nu herlezen als ‘een ongeluk in slow motion’. Tijdens die herlezing stuitte ik wederom op zijn felle kritiek op economische beleidsverhalen, gedateerd 21 juli 2011. Die beleidsverhalen duidt ‘ramptoerist’ Engelen aan als ‘bestuurlijke lulkoek’. “Wie er oog voor heeft, ziet deze bestuurlijke lulkoek overal. Of het nu de Noord-Zuidlijn, Olympische Spelen 2028, krachtwijken, burgerschapscursussen, kenniseconomie, de creatieve klasse, toponderzoek, innovatiebeleid of de Zuidas is, steeds gaat het om verhalen die daadkracht suggereren, groei en succes simuleren, en daarmee draagvlak moeten genereren. En die steeds uit dezelfde elementen bestaan: een projectorganisatie met een prominente ‘trekker’, een eigen adres en een eigen logo, meestal gevolgd door een futurologische maquette of een glimmende brochure, een website die dat virtueel verdubbelt, en natuurlijk dure rapporten van gerenommeerde hoogleraren die de verhalen aan academische legitimiteit moeten helpen.” Engelen wantrouwt het allemaal, het is hem te vaag, niet meetbaar, resistent tegen weerlegging, en erachter gaan dikwijls verdachte coalities schuil. Het wil, schrijft hij, alleen maar mobiliseren.
Volgens de financieel geograaf gedijt dit soort beleid in ‘postdemocratische tijden’. “Door het afkalven van georganiseerde belangenverbanden is het politieke spel steeds meer veranderd van een elitair onderhandelingsspel achter gesloten deuren in een quasi openbaar gezelschapsspel dat draait om verleidelijke verhalen.” Dat lijkt mij de spijker op zijn kop! Ik zou de trend alleen veel positiever willen zien. Er is niets tegen verleidelijke verhalen maken, integendeel. We moeten juist af van het zogenaamde toetsbare, meetbare beleid. Het politieke spel wordt ook steeds openbaarder en het draait in toenemende mate om verhalen die geloofwaardig moeten zijn. Zijn die verhalen niet geloofwaardig, dan mobiliseren ze niet en liggen ze binnen de kortste keren onder vuur; dan staan de Ewald Engelens van deze wereld op om ze de grond in te boren. Ziedaar de kern van de moderne politiek: deze is ‘een strijd om verhalen’ geworden. Die strijd speelt zich in toenemende mate af op het internet. Alleen de geloofwaardige overleven. Dat is geen beleid in postdemocratische tijden, maar politiek bedrijven in een tijdperk dat al bijna 100 procent democratisch is. Bijna, want pas wanneer de verhalen door de mensen zelf worden gemaakt, zal sprake zijn van volledige democratie.
Geef een reactie