Waarschuwing

Gelezen in De trek naar de stad (2010) van Doug Saunders:

De strekking van het betoog van de Canadese journalist Doug Saunders is precies de strekking van deze weblog: de tijd waar we in leven kan worden omschreven als de laatste fase in de verstedelijking van deze planeet. Over vijftig jaar woont vrijwel de hele mensheid in steden. “Het zal de laatste menselijke verplaatsing met zo’n omvang en reikwijdte worden.” Daarmee zal ook een einde komen aan de geschiedenis, waarvan het hoofdthema is: aanhoudende bevolkingsgroei. Want wonen eenmaal alle mensen in steden, dan daalt het vruchtbaarheidscijfer en stabiliseert de bevolking, nee hij krimpt. En net als in eerdere opwellingen van verstedelijking door massale migratie zal de komende decennia alles veranderen: bestuur, technologie, economie, familieleven, cultuur, welzijn. En vergeet niet, de trek naar de steden ging in het verleden gepaard met oorlogen en revoluties. Zo zal dat ook nu gebeuren. Sterker, het gebeurt al. “Een groot deel van de geschiedenis heeft betrekking op ontwortelde, van hun burgerrechten beroofde mensen, die hardnekkige en soms gewelddadige pogingen deden om zich een plaats in de stedelijke orde te verwerven.” Niet de technologie, maar de migratie van een uitdijende bevolking naar steden ligt aan de basis van de geschiedenis van de mensheid. Techniek is domweg iets wat steden uitvinden als ze groeien. Wie dit niet begrijpt, begrijpt niet hoe wij als mensheid evolueren.

Prachtig is het daarom hoe Saunders de migratie beschrijft en telkens ‘de stad van aankomst’ typeert. Zo’n twintig plaatsen in de wereld heeft hij bezocht, waaronder Amsterdam. “Dit is geen atlas van de aankomstbestemmingen, noch een universele gids voor de grote migratie.” Zijn boodschap is slechts deze: “dat de grootschalige migratie van mensen zich manifesteert in de schepping van een stedelijke plaats van de speciale soort. Deze overgangsruimten – steden van aankomst – zijn de plaatsen waar de volgende grote economische en culturele hausse zich zal voordoen, of waar de volgende grote geweldsexplosie zal plaatsvinden.” U bent dus gewaarschuwd.