Woestijn

Gelezen in ‘Paris et le déser francais’ (1947) van Jane-Francois Gravier:

Volgende week is er een ambtswoninggesprek aan de Herengracht met een klein maar bont gezelschap over stedelijkheid en het belang van grote steden voor ons kleine land. Initiatiefnemer is de wethouder van kunst, cultuur en sport, Carolien Gehrels. Ik bereid me terdege voor. In de boekenkast vind ik een boek dat ik eind jaren zeventig aan de Universiteit van Groningen moest lezen en sindsdien niet meer heb aangeraakt. Het is van de Franse geograaf Jean-Francois Gravier. Het gaat over de moloch Parijs en het arme Franse platteland. Zo werd je in het noorden van het land al vroeg geïndoctrineerd. Op internet vind ik een terugblik uit Le Monde waarin het boek wordt aangeduid als ‘de bijbel van de decentralisatie’: "Dans un domaine qui n’est pas vraiment une pépinière de best-sellers, le livre de Jean-François Gravier Paris et le désert français a eu une carrière hors du commun. Plus qu’une référence, il reste un témoignage, un symbole : celui de la révolte contre une France déséquilibrée, entre une région-capitale écrasante, où tout se passe, et une province belle endormie qui suscite l’ennui et fait fuir les talents vers la Ville Lumière. Lorsque le jeune géographe (né en 1915, il a alors 32 ans) publie en 1947, aux éditions du Portulan, il n’imagine pas que son essai (tiré à 3 000 exemplaires) puisse inspirer au général de Gaulle l’aménagement du territoire à la française et devenir la bible de la décentralisation."

Even slaat te twijfel toe. Is metropoolvorming een verwerpelijk neoliberaal gedachtegoed waarbij de rest van het land wordt leeggetrokken en er grote onevenwichtigheden groeien tussen centrum en periferie? Of is het een goede ontwikkeling en hebben we dan ten slotte de angst voor de grote stad van ons afgeschud? Hoeveel ongelijkheid staan we toe? En ook, heeft de naoorlogse decentralisatiepolitiek niet iets verschrikkelijks opgeleverd? Overal wordt gebouwd. Het fileleed is niet te overzien, het hele land verrommelt. Straks maakt de demografische krimp alsnog een einde aan dat gespreide veld van ruimtelijke ontwikkelingen